Η 7η Φλεβάρη 2014 ήταν η τρίτη μέρα των ταραχών στη Βοσνία, κατά την οποία οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν σ’ ολόκληρη τη χώρα, ενώ ένα κυβερνητικό κτίριο πυρπολήθηκε στην Τούζλα, απ’ όπου και ξεκίνησαν όλα, με τους απολυμένους εργάτες τεσσάρων χημικών βιομηχανιών -πρώην κολοσσών που ιδιωτικοποιήθηκαν στις αρχές του 2000 οπότε και άρχισε η διάλυσή τους- να ζητούν την μεσολάβηση των τοπικών αρχών της περιφέρειας (καντονιού της Τούζλας) ώστε να πληρωθούν τα δεδουλευμένα τους ή να τους εγγυηθούν τις θέσεις εργασίας τους. Η περιφερειακή κυβέρνηση αρνήθηκε κάθε διαμεσολάβηση, λέγοντας πως οι εταιρίες έχουν πλέον ιδιωτικοποιηθεί πλήρως και άρα δεν έχει καμμία αρμοδιότητα να επέμβει, κάτι που εξόργισε ακόμη περισσότερο τους απολυμένους που μεταξύ άλλων έκαψαν και τη σημαία της περιφέρειας. Έτσι για πρώτη φορά οι εργάτες αντιστάθηκαν στην αστυνομική καταστολή που επιχείρησε να διαλύσει τη διαδήλωσή τους με χρήση χειροβομβίδων κρότου-λάμψης και δακρυγόνων. Οι διαδηλώσεις των απολυμένων τέθηκαν στο επίκεντρο μιας ευρύτερης αγανάκτισης γύρω απ’ την αυξημένη ανεργία (27,5% σύμφωνα με τα επίσημα νούμερα) και την λιτότητα, συγκεντρώνοντας χιλιάδες αλληλέγγυους. Μετά τις συγκρούσεις, πάνω από 40 διαδηλωτές και 140 μπάτσοι οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο, ενώ μερικές δεκάδες διαδηλωτές έχουν συλληφθεί, και ένας άγνωστος αριθμός έχει βασανιστεί απ’ τους μπάτσους. Σήμερα εμφανίστηκαν και οι πρώτες απεργίες σε επιχειρήσεις στη Βόρεια Βοσνία, με πανώ όπως “Σήμερα δεν δουλεύουμε – Κάνουμε επανάσταση”, ενώ εκδηλώσεις αλληλεγγύης οργανώνονται και σε άλλες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, κυρίως σε Κροατία και Σερβία, όπου το κίνημα είναι πιο ισχυρό, ενώ ταυτόχρονα οι πρώτες ίσως συγκρούσεις με μη-εθνικιστικό περιεχόμενο εμφανίζονται στο Κόσοβο, όπου οι φοιτητές διαδηλώσαν σήμερα κατά των καθηγητών τους.
Η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ προσπαθούν να αποδώσουν τις διαδηλώσεις σε κόμματα της αντιπολίτευσης, ωστόσο ούτε οι ίδιοι δεν μπορούν να πάρουν στα σοβαρά έναν τέτοιο ισχυρισμό, καθώς οι διαδηλώσεις εξαπλώνονται σε διάφορες πόλεις και περιφέρειες (καντόνια) που διοικούνται κι από διαφορετικά κόμματα με μια πληθώρα συμμαχιών μεταξύ τους, που φτιάχνονται και γκρεμίζονται σε καθημερινή σχεδόν βάση.
Ακολουθεί ένα κείμενο που περιγράφει καλά την όλη κατάσταση:
Δικό σου, δικό μου, δικό μας; Τώρα είμαστε όλοι μαζί σ’ αυτό!
Του Emin Eminagić, 5 Φεβρουαρίου 2014
Σήμερα στις 5 Φλεβάρη 2014, η πόλη της Τούζλας στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη έγινε μάρτυρας μιας διαδήλωσης που εξελίχθηκε σε μια έκρηξη βίας. Οι διαδηλώσεις αυτές ξεκίνησαν ως ειρηνικές συγκεντρώσεις ανθρώπων, ως επί το πλείστον εργατών από τις ιδιωτικοποιημένες και εν συνεχεία χρεοκοπημένες επιχειρήσεις της πόλης, ακολουθούμενοι από φοιτητές, ακτιβιστές και άλλους. Αυτές προέκυψαν ως αντίδραση στην ιδιωτικοποίηση των μεγαλύτερων βιομηχανιών της Τούζλας (των Konjuh, Polihem, Dita και Resod-Guming), που ήταν και οι κύριες πηγές εισοδήματος για την πόλη και τον πληθυσμό της. Οι εργάτες πετάχτηκαν στους δρόμους, κι αγωνίζονται για την ίδια την επιβίωσή τους. Αυτό σηματοδότησε την αφετηρία αυτού του είδους των διαδηλώσεων στην Τούζλα, με περίπου 3000 ανθρώπους στους δρόμους, να καταλαμβάνουν τις κύριες λεωφόρους της πόλης και να κλείνουν την κίνηση για ώρες. Οι διαδηλώσεις αυτές έγιναν βίαιες καθώς τα ΜΑΤ άρχισαν να τραβάνε με το ζόρι τους διαδηλωτές ώστε να τους απομακρύνουν από τα κτίρια της περιφερειακής κυβέρνησης και των δικαστηρίων. Οι εργάτες απαιτούν να τους καταβληθούν τα δεδουλευμένα τους, καθώς και οι ασφάλειες και συντάξεις τους. Ζητάν επίσης να δημιουργηθούν συνθήκες για μια αξιοπρεπή ζωή και εργασία των νέων, μεταξύ των οποίων η ανεργία αυξάνεται κάθε λεπτό που περνάει.
Η πληροφόρηση σχετικά με τις διαδηλώσεις και εν μέρει η οργάνωσή τους γίνεται μέσω ομάδων στο Facebook όπως η “50,000 Za bolje sutra” (50.000 για ένα καλύτερο αύριο) και η “Udar”, ωστόσο οι κύριοι οργανωτές των διαδηλώσεων παραμένουν τα σωματεία των εργατών των 4 παραπάνω επιχειρήσεων. Αυτές οι διαδηλώσεις φαίνονται όλο και πιο επιτυχημένες απ’ ό,τι οι μικρές συγκεντρώσεις και διαμαρτυρίες των εργατών κάθε μιας απ’ αυτές τις επιχειρήσεις τα προηγούμενα δέκα χρόνια, καθώς γίνονται ολοένα και πιο ορατές, και αντιπροσωπεύουν μια πρώτη προσπάθεια ενιαίου εργατικού κινήματος στην μεταπολεμική Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Θα προσπαθήσω να δώσω απλά μια προοπτική της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης της Dita, που ήταν και το πιο σαφές παράδειγμα που περιγράφει συνοπτικά τί συνέβη μεταξύ του τότε και τώρα.
Το 2002, το 59% του κεφαλαίου της Dita, υποτίθεται ότι αγοράστηκε από τους εργάτες της και η Κρατική Επιτροπή για τις Ιδιωτικοποιήσεις επιβεβαίωσε ότι η ιδιοκτησία της εταιρίας ήταν πλέον ολότελα ιδιωτική. Αυτό τράβηξε μέχρι το 2005, οπότε και η Dita αγοράστηκε από μια εταιρία χημικών ονόματι Lora, που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Biohomija, ενός τραστ της χημικής βιομηχανίας με έδρα το Βελιγράδι στη Σερβία. Η εταιρία έκτοτε καταστράφηκε συστηματικά. Σύμφωνα με τον οικονομικό έλεγχο του 2010, η Dita ήδη ήτανε “μέσα”, αν και τα χρόνια που προηγήθηκαν διακρινόταν για την παραγωγικότητα και τα μέτρα ασφαλείας των εργαζομένων. Τί συνέβη από το 2005 οπότε και η ιδιωτικοποίηση έλαβε χώρα, μέχρι το 2010-11 -την χρονιά που εμφανίστηκαν οι πρώτες διαδηλώσεις- παραμένει μυστηριώδες. Σύμφωνα με κάποιους εργάτες, μεταξύ 2009 και 2010, τους δόθηκε εντολή να χρησιμοποιούν αλάτι στο χημικό μείγμα παρασκευής απορρυπαντικών, κάτι που προκάλεσε βλάβες στα μηχανήματα, καταστρέφοντας σταδιακά τις παραγωγικές δυνατότητες του εργοστασίου. Μετά και την επίσημη κήρυξη πτώχευσης, τον Δεκέμβριο, μια ομάδα 40 εργατών συγκεντρώθηκαν μπροστά στις πύλες του εργοστασίου της Dita, ξεκινώντας μια διαμαρτυρία με στόχο τη διάσωση της επιχείρησης. Έχει ενδιαφέρον ότι δεν κατέβηκαν σε απεργία ώστε να μπλοκάρουν την παραγωγή, αλλά συγκεντρώνονταν σε διαμαρτυρία τις ώρες που δεν εργάζονταν, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να δουλεύουν. Παρολαυτά, μέχρι σήμερα η εταιρία χρωστά στους εργάτες πάνω από 50 μισθούς, ενώ οι περισσότεροι απ’ αυτούς αδυνατούν να βγουν στη σύνταξη, καθώς δεν έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές τους εκ μέρους της εταιρίας, από τότε που ιδιωτικοποιήθηκε η επιχείρηση. Το σωματείο των εργαζομένων έχει υποβάλλει αναρίθμητες μηνύσεις κατά της Lora και της ιδιοκτησίας της, καθώς και κατά του γενικού διευθυντή της Dita, οι οποίες είτε κατέρρευσαν, είτε εκκρεμούν ακόμη. Η περίπτωση της Dita είναι παραδειγματική ως προς το πώς έχει η όλη κατάσταση των πραγμάτων στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, κι όχι μόνο για τους εργάτες.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, αυτή η διαδήλωση είναι η πρώτη τέτοιου είδους στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, με τους εργάτες για πρώτη φορά μετά από μια περίοδο νεκρικής αδράνειας που κράτησε από τον πόλεμο μέχρι σήμερα, να ενώνονται και να πολεμούν για το δίκιο τους. Ξεκίνησε σαν μια ειρηνική διαμαρτυρία, με μερικές εκατοντάδες εργάτες να συγκεντρώνονται μπροστά στο περιφερειακό δικαστήριο της Τούζλας, και εξελίχθηκε με τους εργάτες να επιτίθενται στο ίδιο κτίριο με πέτρες, και την κυβέρνηση να ανταποκρίνεται με τον μόνο τρόπο που γνωρίζει, με μια γερή δόση κρατικής βίας, στέλνοντας τα ΜΑΤ εναντίον των διαδηλωτών. Καθώς η κατάσταση γινόταν ολοένα και πιο βίαιη, ακόμη περισσότεροι αστυνομικοί κινητοποιούνταν σε μια απόπειρα να ελέγξουν το πλήθος με δακρυγόνα και αστυνομικούς σκύλους. Αρκετοί διαδηλωτές κατάφεραν να εισβάλουν στο κτίριο της περιφερειακής κυβέρνησης, ενώ δέκα απ’ αυτούς συνελήφθησαν. Μέχρι σήμερα 30 άνθρωποι έχουν συλληφθεί, 18 έχουν χτυπηθεί άσχημα. Ένας απ’ τους οργανωτές της ομάδας στο facebook χτυπήθηκε άγρια απ’ την αστυνομία και συνελήφθη, ενώ τον ανέκριναν τραυματία χωρίς να του παρέχουν την παραμικρή ιατρική περίθαλψη. Ένας εικονολήπτης απ’ τον τοπικό τηλεοπτικό σταθμό RTV της Τούζλας χτυπήθηκε στο πρόσωπο από έναν αστυνομικό.
Το κίνημα έχει τη δυνατότητα να ξεπεράσει κάθε προηγούμενη απόπειρα του λαού να εκφράσει την οργή και την αγανάκτησή του, καθώς είναι η πρώτη φορά που υφίσταται τέτοια φυσική βία. Τους περασμένους μήνες είδαμε διάφορες διαμαρτυρίες και κοινωνικές εκδηλώσεις -όπως τις διαδηλώσεις για τις νέες ταυτότητες και εργατικές απεργίες που όμως παρέμεναν χωρίς καμμία σύνδεση μεταξύ τους. Σ’ αυτές, δεν έγινε καμμία προσπάθεια να αναδειχθεί η επισφαλής κατάσταση που διαπερνά ολόκληρη τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η κάθε ομάδα προέβαλε τα δικά της συμφέροντα ως αποκλειστικά, χωρίς να μοιράζεται καμμία κοινή λογική με τους υπόλοιπους. Αυτό το πρόβλημα είναι ενδεικτικό ενός βαθύτερου τραύματος στην κοινωνία που προέρχεται όχι απλά από τον πόλεμο, ο οποίος τελείωσε το 1995, αλλά απ’ τη συνέχειά του κατά κάποιον τρόπο, από όλες τις πολιτικές ελίτ των τελευταίων 20 χρόνων που αναπαράγουν τις διαιρέσεις, μυστικοποιώντας τα οικονομικά προβλήματα. Αυτή η διαδήλωση ωστόσο, θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία να εξοικειωθεί ξανά η κοινωνία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης με την έννοια της ταξικής πάλης, αφήνοντας πίσω της τα εθνικιστικά φαντασιακά των πολιτικών ελίτ.
Σ’ αυτό το κίνημα είναι εμφανές ότι οι συλλογικές ανάγκες μπορούν να βγουν μπροστά με δύναμη, χωρίς να αναγνωρίζουν διαφορές εθνικότητας ή θρησκείας. Φαίνεται ότι οι εργάτες δεν είναι πλέον μόνοι τους στον αγώνα που ξεκίνησαν, και ότι το κίνημα αυτό θα είναι ένα κάλεσμα για όλους όσους υποφέρουμε την αδικία που διαπράττουν οι ελίτ κάθε μέρα. Ο αγώνας αυτός λοιπόν δεν είναι ούτε δικός μου, ούτε δικός σου, ούτε δικός τους, είναι ο αγώνας όλων μας, είμαστε όλοι μαζί σ’ αυτόν.
Περισσότερα: ένα άλλο αναλυτικό κείμενο από το Balkanist, κι ένα ακόμα από το BalkanInsight. Ένα κείμενο με αιτήματα του κινήματος που κυκλοφόρησε στο Σαράγιεβο (στα αγγλικά). Η σελίδα “50000 για ένα καλύτερο αύριο” στο facebook (στα σέρβικα).
Ορισμένα νέα απ’ την εξέγερση κι αντιεξέγερση στη Βοσνία:
7/2: Ο κυβερνήτης του καντονιού της Τούζλας παραιτήθηκε, και ορισμένες διμοιρίες των ΜΑΤ κατέβασαν τις ασπίδες τους και “συναδελφώθηκαν” με τους διαδηλωτές: http://www.youtube.com/watch?v=_ujFYB7CCeE. Τόσο ο κυβερνήτης της Τούζλας, όσο και τα απομεινάρια της τιτοϊκής αριστεράς δικαιολογούν την “οργή” των διαδηλωτών με το ίδιο πάθος που καταδικάζουν τα “έκτροπα” και τους “προβοκάτορες” που ζητούν να απομονωθούν… Μπεε. Σύμφωνα με το κείμενο του Balkanist, τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ έβγαλαν ανακοινώσεις καταδικάζοντας τη “βίαιη συμπεριφορά” των διαδηλωτών που είναι “αδικαιολόγητη” και “οικτρή”.
8/2: Διαψεύδεται η είδηση που είχε κυκλοφορήσει στα ΜΜΕ για τον υποτιθέμενο εμπρησμό του Εθνικού Ιστορικού Αρχείου στο Σαράγιεβο (όπου φυλάσσονται έγγραφα απ’ την εποχή της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας) από διαδηλωτές στις συγκρούσεις της προηγούμενης νύχτας. Εδώ η “είδηση” από το Al Jazeera: http://www.youtube.com/watch?v=iB76TtLZ_iw, κι εδώ η διάψευση: http://tacno.net/novosti/slavna-redateljica-jasmila-zbanic-mediji-sabotiraju-revoluciju-laz-je-da-je-unisten-arhiv/ απ’ τη σκηνοθέτιδα Jasmila Žbanić, που υποστηρίζει ότι μόνος στόχος της φημολογίας αυτής ήταν “να στραφούν οι πολίτες εναντίον των διαδηλώσεων”. Η πολιτική εξουσία μάλλον τα έχει χαμένα, με τον κυβερνήτη του Σαράγιεβο να δηλώνει ότι “δεν κατανοεί για ποιόν λόγο θα διαδήλωνε κανείς, αφού στο Σαράγιεβο όλοι οι εργάτες πληρώνονται κανονικά και δεν υπάρχει λόγος δυσαρέσκειας”, ενώ άλλους όπως τον κυβερνήτη του καντονιού της Ούνα-Σάνα, Λίποβατς, να εγκαταλείπουν τη χώρα (με κροατικό διαβατήριο).
Φέτος είναι χρονιά εθνικών εκλογών στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ωστόσο παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να εντάξει τις συγκρούσεις στο εκλογικό θέατρο αποδίδοντάς τες αρχικά στην αντιπολίτευση, ελάχιστη σημασία φαίνεται να αποδίδεται σ’ αυτές, ενώ στο στόχαστρο έχουν βρεθεί όλα τα πολιτικά κόμματα, Σέρβικα, Κροάτικα και Μουσουλμάνων Βόσνιων, σοσιαλδημοκρατικά, εθνικιστικά-φιλελεύθερα, βλέποντας τα γραφεία τους να γίνονται στάχτη σ’ όλες τις μεγάλες πόλεις. Στο Σαράγιεβο μάλιστα, εκτός από τις επιθέσεις εναντίον κρατικών-κυβερνητικών κτιρίων, οι προλετάριοι έριξαν και τα πολυτελή οχήματα πολιτικών στο ποτάμι.
Σύμφωνα με την “ειρηνευτική συμφωνία του Dayton” που υπογράφηκε στο Οχάιο των ΗΠΑ το 1995 μετά την εθνικιστική αλληλοσφαγή Σέρβων και Κροατών στην οποία εξελίχθηκε η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η κρατική εξουσία μεσολαβείται από ένα περίπλοκο (και άρα πιο αδιόρατο) σύστημα δυο ημιαυτόνομων κρατιδίων, της “Ομοσπονδία Βοσνίας-Ερζεγοβίνης” (51% του εδάφους) όπου διαμένουν κυρίως Βόσνιοι Μουσουλμάνοι (50% της χώρας) και Κροάτες (14%), και μιας “Σερβικής Δημοκρατίας” (49%) για το 37% των Σέρβων, χαραγμένες γενικά πάνω στα εδάφη που ήλεγχε η κάθε πλευρά στο τέλος του πολέμου. Κάθε ημιαυτόνομο κρατίδιο διαιρείται περαιτέρω σε καντόνια και δήμους, ενώ υπάρχει και μια “πολυεθνική” επαρχία που δεν ανήκει σε κανένα απ’ τα δύο κρατίδια, καθώς και 4 “αυτόνομοι” δήμοι. Σε κάθε επίπεδο τα πόστα είναι μοιρασμένα στις λυκοφιλίες μεταξύ των εθνικοφρόνων εγκληματιών πολέμου, μαφιόζων και βλαχοδημάρχων παραγοντίσκων κάθε παράταξης, Σέρβικης, Κροάτικης ή μουσουλμανικής Βοσνιακής. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τούζλα βρίσκεται στα σύνορα των δυο κρατιδίων, με πληθυσμό κατά βάση Βόσνιους μουσουλμάνους που κράτησε σχετικές αποστάσεις από την εθνικιστική σφαγή. Επίσης ένα αξιόλογο ποσοστό -άνω του 20%- δήλωνε ως εθνότητα “Γιουγκοσλάβοι”, στην πρώτη εθνική απογραφή μετά τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Αυτή η νοσταλγία συνδέεται προφανώς με τη διάλυση της κοινωνικής αναπαραγωγής (στέγης, ασφάλισης, σύνταξης κλπ) που συντελέστηκε στη χώρα αυτή μέσω των ένοπλων εθνικών ανταγωνισμών για την αύξηση της υπαγωγής στην αγορά και της εκμετάλλευσης των ηττημένων, δηλαδή μακροπρόθεσμα όλων. Αυτό με άλλα λόγια που στην αργκό των Ευρωπαίων τεχνοκρατών ονομάστηκε “εκδημοκρατισμός”, “μεταβατική περίοδος προς την ελευθερία των αγορών” ή “αναγκαίες μεταρρυθμίσεις”.
9/2: Ήρεμη διαδήλωση μερικών εκατοντάδων μπροστά απ’ το κοινοβούλιο στο Σαράγιεβο και το τοπικό κοινοβούλιο της πόλης Bihać, κοντά στα σύνορα με την Κροατία (πάνω αριστερά στον χάρτη), με κύριο σύνθημα την παραίτηση όλων. Ο περιφερειακός κυβερνήτης της Ούνα-Σανά δηλώνει πως δεν σκοπεύει να αποχωρήσει “καθώς η αστυνομία είναι έτοιμη να αναλάβει τον ρόλο της”.
Χάρτης με τις πόλεις όπου πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις
Οι χθεσινές διαδηλώσεις στο Σαράγιεβο κατέβασαν στους δρόμους χιλιάδες συνταξιούχους και μεσήλικες εργάτες, πλάι στους πιο νέους που “τα σπάνε” και συγκρούονται με την αστυνομία. Πάντως, οι διαδηλώσεις δε συγκεντρώνουν πάνω από 10-20.000 κόσμο σε κάθε πόλη (ενδεικτικά κάποια πληθυσμιακά στοιχεία: Βοσνία-Ερζεγοβίνη: 3.800.000, Σαράγιεβο: 500.000, Μπάνια Λούκα: 200.000, Τούζλα, Ζένιτσα, Μόσταρ: από 120.000 περίπου η κάθε μία) αν και έχουν τη σιωπηλή ακόμα υποστήριξη της πλειοψηφίας. Η αστυνομία κρατά γενικά αμυντική στάση, εκτός από ορισμένες επιθέσεις, όπως στο βίντεο εδώhttp://youtu.be/7V67XIak7NU 
που έσπρωξαν τον κόσμο στον ποταμό Μιλιάτσκα στο Σαράγιεβο. Υπάρχουν μαρτυρίες για απροθυμία των μπάτσων να χτυπήσουν διαδηλωτές, εκτός από περιπτώσεις που δέχονται επίθεση οι ίδιοι. Οι μπάτσοι αμείβονται με περίπου 400 ευρώ (ο μέσος μισθός εργαζομένων υπολογίζεται σε έκθεση του ΔΝΤ στα 600 ευρώ -πηγή: http://books.google.com), ενώ στα πλαίσια των κρατικών περικοπών, υφίστανται και οι ίδιοι μειώσεις. Το 2012 μάλιστα διαδήλωσαν μαζί με καθηγητές της ημιαυτόνομης Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας -Πηγή: http://www.rferl.org/content/bosnia-serb-teachers-police-protest/24786077.html
που έσπρωξαν τον κόσμο στον ποταμό Μιλιάτσκα στο Σαράγιεβο. Υπάρχουν μαρτυρίες για απροθυμία των μπάτσων να χτυπήσουν διαδηλωτές, εκτός από περιπτώσεις που δέχονται επίθεση οι ίδιοι. Οι μπάτσοι αμείβονται με περίπου 400 ευρώ (ο μέσος μισθός εργαζομένων υπολογίζεται σε έκθεση του ΔΝΤ στα 600 ευρώ -πηγή: http://books.google.com), ενώ στα πλαίσια των κρατικών περικοπών, υφίστανται και οι ίδιοι μειώσεις. Το 2012 μάλιστα διαδήλωσαν μαζί με καθηγητές της ημιαυτόνομης Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας -Πηγή: http://www.rferl.org/content/bosnia-serb-teachers-police-protest/24786077.html
Ξανά οι εθνικισμοί ως διαρκής αντιεξέγερση: Κροάτες πολιτικοί κάλεσαν μέσω των κροατικών ΜΜΕ τους Κροάτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης να “κρατηθούν μακρυά απ’ αυτές τις προβοκάτσιες”. Την ίδια στιγμή, η ημιαυτόνομη “Σερβική Δημοκρατία” της Βοσνίας, με ανακοίνωσή της “είναι περήφανη για τους Σέρβους που ΔΕΝ βγήκαν στους δρόμους” -Πηγή: Advance.hr. Το κίνημα στη Βοσνία είναι ταξικό, γι αυτό και βρίσκει όλους τους εθνικόφρονες μαφιόζους απέναντί του, που αποκαλύπτονται ως αυτό που ήταν πάντα: τοπικοί εργολάβοι της καπιταλιστικής τάξης.
Τελευταία ενημέρωση: Η ιστορική εμφάνιση του προλεταριάτου στη Βοσνία, κάνει τον χρόνο να τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Έτσι, ενώ περιφερειακές κυβερνήσεις, τοπικές αρχές και διευθυντές αστυνομίας παραιτούνται ο ένας μετά τον άλλον, δημοσιογράφοι και κομματικοί εκπρόσωποι μπερδεύουν τα λόγια τους, μπάτσοι αυτομολούν, ολοένα και πιο έντονα κυκλοφορεί μια ανεπιβεβαίωτη προς το παρόν φήμη περί πρόσκλησης -από την κεντρική κυβέρνηση- εκπροσώπων του κινήματος σε διάλογο προκειμένου να ικανοποιηθούν τα αιτήματα, βλ. http://www.jasminmujanovic.com/1/post/2014/02/the-demands-of-the-people-of-tuzla-sarajevo-english.html. Υπάρχει δηλαδή για πρώτη φορά σ’ όλην αυτήν την περίοδο ένα ενδεχόμενο μπροστά μας, το κράτος να υποχωρήσει.
Τί θα σημαίνει όμως αυτό; Εάν το κράτος της Βοσνίας από ένα ακόμη κράτος λιτότητας και καταστολής αναγκαστεί να υποχωρήσει πίσω απ’ το θέαμα του “διαλόγου” με το κίνημα, ακόμα και ενδίδοντας σε ορισμένα ή και όλα τα αιτήματα, θα ήταν άραγε νίκη ή ήττα; Καί νίκη καί ήττα: Καθώς το κράτος υποχωρεί, ανακτά τον έλεγχο της κατάστασης, επιβεβαιώνεται ως το δημοκρατικό κέντρο της κοινωνίας που μεσολαβεί κάθε αντίθεση μέσα της. Τα ίδια τα αιτήματα του κινήματος αναγνωρίζουν μια τέτοια κρατική λειτουργία, καθώς δε θίγουν την ουσία της εξουσίας του κράτους ή το επίπεδο της εκμετάλλευσης. Για παράδειγμα, ακόμα κι αν μειωθούν οι μισθοί των πολιτικών, εκλέγονται λιγότεροι, ή με πιο διαφανείς διαδικασίες, η ίδια η εξουσία, η ίδια η εκμετάλλευση διαφεύγουν κατά πολύ του κοινοβουλίου και του ελέγχου που μπορεί να ασκηθεί στους εκπροσώπους του. Ταυτόχρονα όμως, η εξέγερση των Βόσνιων προλεταρίων νικά: αντλεί τη δύναμή της απ’ την τοποθέτησή της απ’ την πρώτη στιγμή ενάντια σε κάθε εθνικισμό, δηλαδή ενάντια στον ίδιο τον καπιταλισμό όπως διαμορφώθηκε ιστορικά στην περιοχή κι όπως εμφανίζεται καθημερινά στους προλετάριους που βλέπουν στους αυτοδημιούργητους καπιταλιστές της “μετάβασης” τους ίδιους (στην πλειοψηφία τους κυριολεκτικά) τους εγκληματίες πολέμου που ανέδειξε η εθνικιστική σύγκρουση, με την μορφή της οποίας εκφράστηκαν οι ανταγωνισμοί μεταξύ διαφόρων καπιταλιστικών μαφιών για τον έλεγχο της εκμετάλλευσης στην περιοχή που προέκυψε απ’ τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, και οι οποίες προϋπήρχαν με άλλη μορφή μέσα στη σοσιαλιστική Γιουγκοσλαβία, που βασιζόταν εξάλλου ολοένα και περισσότερο στον εθνικισμό, όσο περιοριζόταν ο “σοσιαλιστικός” χαρακτήρας της. Η εξέγερση νικά και χάνει, ακριβώς τη στιγμή που εμφανίζεται ο κίνδυνος και η ελπίδα επέκτασής της: Ήδη τα πολιτικά επιτελεία σε Βελιγράδι και Ζάγκρεμπ εμφανίζονται πανικόβλητα, καθώς διαδηλώσεις αλληλεγγύης οργανώνονται στις δυο αυτές χώρες. Η εξέγερση τέλος νικά, γιατί ακόμα κι αν οι εργάτες της Βοσνίας πάνε “δικαιωμένοι” σπίτια τους, το γεγονός ότι πέτυχαν μια νίκη με την ίδια τους τη βία, ενάντια σ’ όλους τους εθνικισμούς που εκφράζουν το κεφάλαιο, θα πάρει καιρό να το ξεχάσουν, και όχι μόνο στους ίδιους.
Παρακάτω, μια μετάφραση του καλέσματος για τη συγκέντρωση στο Βελιγράδι, μέσω facebook (https://www.facebook.com/events/413707075441312/), που έχει αρκετό ενδιαφέρον:
Διαδήλωση αλληλεγγύης στη λαϊκή εξέγερση στη Βοσνία-Ερζεγοβινη, Βελιγράδι
Σας καλούμε να διαδηλώσετε σε αλληλεγγύη με τον λαό της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, γιατί αναγνωρίζουμε τον κοινωνικό αγώνα του λαού της Τούζλας και της υπόλοιπης Βοσνίας και Ερζεγοβίνης ως δικό μας, γεννημένο από ένα πρόβλημα που γεννά τα προβλήματα και στη δική μας κοινωνία και σε όλες που ρημάζονται απ’ τη λεηλασία και την καταστροφή, που ονομάζονται εξευγενισμένα ως “ευρωπαϊκή ολοκλήρωση” ή “μετάβαση”.
Υπόσχονται οικονομική ανάπτυξη και θέσεις εργασίας, φέρνουν απολύσεις και αποβιομηχάνιση! Υπόσχονται ελευθερία μετακίνησης και ταξιδιού, και μας φέρνουν τόσο μακρυά που ακόμα και ένα ταξίδι ως τη διπλανή πόλη μας φαίνεται πολυτέλεια! Αυτοαποκαλούνται “εργοδότες”, αυτοί που καθημερινά διώχνουν ανθρώπους απ’ τη δουλειά και μειώνουν τους μισθούς σ’ αυτούς που κρατάνε!
Οι αστοί πολιτικοί, είτε βρίσκονται στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση, αντιπροσωπεύουν όλοι την ίδια ιδεολογία, στο μόνο που διαφέρουν είναι στα προσωπικά τους συμφέροντα καθώς και σ’ αυτά της κάθε μαφίας που εκπροσωπεί ο καθένας τους. Μιλάνε μόνο για να μας διχάσουν, ενώ αυτοί είναι ενωμένοι σα γροθιά απέναντι στους εργάτες που απεργούν ή στους φοιτητές που αγωνίζονται για φθηνότερα δίδακτρα και καλύτερη παιδεία!
Τώρα προσπαθούν να επιβάλλουν έναν νέο εργασιακό νόμο, που θα δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο το βιοτικό επίπεδο όλων όσων ζουν απ’ τη δική τους εργασία κι όχι από κάποιων άλλων. Ακόμα, με τον νέο νόμο για τις απεργίες, προσπαθούν να απαγορεύσουν κάθε εργατικό αγώνα!
Όλα αυτά τα προβλήματα είναι προβλήματα και των γειτονικών δημοκρατιών. Ο αγώνας των εργαζομένων της Τούχλας και οι κοινωνικές διεκδικήσεις που έθετε, περιλαμβάνοντας την ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων και την μείωση του εισοδήματων των πολιτικών, είναι ένα εξαιρετικό υπόδειγμα της δύναμης του λαού που μας εμπνέει όλους μας!
Την ίδια στιγμή, ο πολεμοκάπηλος ευρωπαϊστής δικτατορίσκος της Βοσνίας, ο Βαλεντίν Ίντσκο, ο οποίος απειλεί τους διαδηλωτές χρησιμοποιώντας μονάδες της EUFOR για να τρομοκρατήσει την εξέγερσή τους, είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα όλης της υποκρισίας και της αλλαζονίας του μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κύριος στόχος του οποίου είναι η εκμηδένιση των εργατικών δικαιωμάτων και η υπεράσπιση των συμφερόντων των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, κυρίως των Γερμανικών!
Τίποτα θετικό δεν μπορεί να προκύψει απ’ την υπαγωγή των προβλημάτων της Μπάνια Λούκα, του Σαράγιεβου ή του Βελιγραδίου, στην ΕΕ, όπως θέλουν όσοι υποστηρίζουν με θέρμη τη διαίρεση των διαδηλωτών και την υπαγωγή τους στην εθνικιστική παράνοια. Έτσι, κάποιοι “βλέπουν” την υπόσκαψη της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας ως κρυφό στόχο των διαδηλώσεων, ενώ οι άλλοι ομοϊδεάτες τους την αποδυνάμωση της Ομοσπονδίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης (στμ. του άλλου ημιαυτόνομου κρατιδίου, υπό την επιρροή των Κροάτων εθνικιστών). Όλοι τους είναι ενωμένοι ενάντια στη λαϊκή εξέγερση! Η εξέγερση τους κάνει να τρέμουν. Ο κοινός αγώνας μας είναι ο εφιάλτης τους! Η κοινωνική εξέγερση του λαού της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης μας λέει τρία πράγματα:
1. Οι εργαζόμενοι σ’ όλες τις χώρες των Βαλκανίων έχουν τα ίδια προβλήματα και κοινά συμφέροντα.
2. Όταν αγωνίζονται ενάντια σ’ αυτά τα προβλήματα βρίσκονται αντιμέτωποι με τις συνδυασμένες δυνάμεις του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού και τους τοπικούς εθνικιστές εχθρούς της εργατικής τάξης.
3. Είναι καιρός να ενωθούμε σε κοινό αγώνα ενάντια στους κοινούς μας εχθρούς, για να λύσουμε μαζί τα κοινά μας προβλήματα!
Κάτω η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μπανανίες της!
Κάτω ο καπιταλισμός, οι ιδιωτικοποιήσεις και όλα τα αφεντικά!
Ζήτω η πάλη των λαών των Βαλκανίων!
Κάτω ο καπιταλισμός, οι ιδιωτικοποιήσεις και όλα τα αφεντικά!
Ζήτω η πάλη των λαών των Βαλκανίων!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Εδώ εκτονώνεστε ...