Το τίμημα της Ανάπτυξης
Αν
στο μύθο της αρχαιότητας ο Ηρακλής νικώντας τον μεταμορφωμένο σε ταύρο
Αχελώο, παίρνει το κέρας σαν σύμβολο της αφθονίας, στα Κρεμαστά η γνώση
και η τεχνολογία στα χέρια των ανθρώπων που δούλεψαν εκεί μεταμορφώνουν
την ορμή του σε ηλεκτρικό ρεύμα και τα νερά του σε μια τεράστια λίμνη,
αλλάζοντας οριστικά το τοπίο και τη ζωή των ανθρώπων που κατοικούσαν
κοντά του.
Από
το 1955 η Ελλάδα προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές της με πρώτη
προτεραιότητα σ΄ ολόκληρη την ελληνική επικράτεια τον εκτεταμένο
εξηλεκτρισμό της χώρας. Ανάμεσα στα φαράγγια και τα βουνά της
ηπειρωτικής Ελλάδας δημιουργούνται γαιοφράγματα και λίμνες που αλλάζουν
οριστικά την εικόνα της. Το «ιδανικό» της εκβιομηχάνισης προσθέτει στο
ελληνικό τοπίο νέα ιδεολογικά σύμβολα που εξυμνούν το βιομηχανικό
πολιτισμό και τις αρετές της τεχνολογίας. Η μονόπλευρη ανάδειξη της
νησιωτικής Ελλάδας που θεμελίωσε η μεταπολεμική τουριστική πολιτική,
αγνοούσε την ομορφιά της άλλης Ελλάδας που σιγά–σιγά σήμερα
ανακαλύπτουμε.
Πριν
την έναρξη του έργου ο χώρος των Κρεμαστών και ότι κάλυψαν τα νερά της
λίμνης είναι ένα κράμα όπου γη, άνθρωπος, παραδόσεις και το ίδιο το
ποτάμι συνθέτουν ένα ενιαίο, σχεδόν κλειστό σύνολο. Η περιοχή διαθέτει
μια απαράμιλλη φυσική ομορφιά και παρ’ ότι είναι φορτωμένη με σημαντικά
ιστορικά, πολιτιστικά και θρησκευτικά μνημεία, παραμένει αθέατη και
αναξιοποίητη.
Αυτές
τις εικόνες του φυσικού χώρου διαδέχονται εκείνες όπου η περιοχή
αποψιλώνεται και το τοπίο τεμαχίζεται. Στα Κρεμαστά η φυσική αγριάδα του
τοπίου αντιδιαστέλλεται με την επιβλητικότητα του συνεχούς υψούμενου
φράγματος και των εργοταξίων που το περιβάλλουν. Γερανοί, βαριά
μηχανήματα, αδρανή υλικά, συνθέτουν ένα τραυματισμένο τοπίο με την
αθέατη πλευρά που αφορά τη συμμετοχή και των ντόπιων στο έργο.
Τα
έργα στα Κρεμαστά σημάδεψαν με θετικές και αρνητικές επιπτώσεις έναν
κόσμο που για αιώνες μέχρι τότε ζούσε έτσι όπως ο καθένας ήξερε και
μπορούσε με τις παραδοσιακές ασχολίες, τα αγροτικά και την κτηνοτροφία.
Όμως η εποχιακή αναζήτηση δουλειάς στο φράγμα, παράλληλα με τις ασχολίες
τους σιγά- σιγά τους οδηγεί σε σταθερότερη εργασία, κάνοντας συνολικά
επαναπροσδιορισμούς που τους απομακρύνει από το χθες.