«Χ.Α. - friendly» καλλιτέχνες: Τα μαύρα πουκάμισα του πολιτισμού

Της Αφροδίτη Πολίτη

Δεν πέσαμε από τα σύννεφα με τις φιλοχρυσαυγίτικες δηλώσεις του Notis στην Τατιάνα Στεφανίδου στο Star. Το κανάλι του Βαρδινογιάννη προβάλλει με ζήλο τη λαιφ-σταιλάτη πλευρά της Χ.Α., πότε με αφιερώματα στο τανγκό του Κασιδιάρη ή στο γάμο του Παναγιώταρου, και άλλα χαζοχαρούμενα ινφομέρσιαλ της φιλοναζιστικής κοινοβουλευτικής πλέον συμμορίας.

Το τηλεοπτικό πλάνο με τον νεο-λαϊκό τραγουδιστή ξαπλωμένο στον καναπέ με λευκό σορτς και μαύρα γυαλιά να αγορεύει κατά των «λαθρομεταναστών» που του βιάζουν την αισθητική όταν πουλάνε χαρτομάντιλα στα φανάρια, είναι από μόνο του η επιτομή του κιτς νεοπλουτίστικου θράσους.

Μπροστά σε μια ελαφρώς διαφωνούσα αλλά κατευχαριστημένη Στεφανίδου, ο κάποτε Νο1 σε πωλήσεις Σφακιανάκης δίνει μαθήματα πολιτικού συγκρητισμού. Ο καλλιτέχνης εγκρίνει και Χρυσή Αυγή και ολίγον από Τσίπρα, δηλώνει αναρχικός «με την κλασική έννοια», ενώ ταυτόχρονα πιστεύει ότι μετά το ’74 όλα πήγαν κατά διαόλου.  Και χούντα και αναρχία και αθεϊα, και πογκρόμ.

Πριν το ρατσιστικό παραλήρημα του Σφακιανάκη, είχαν προηγηθεί οι φιλο-χρυσαυγίτικες δηλώσεις του Πέτρου Γαϊτάνου, ενός τραγουδιστή που έχει ταυτιστεί με τις πασχαλινές προσφορές των εφημερίδων.

Ο  κρητικός ελληνο-προφήτης με τις φαβορίτες και ο βυζαντινός ραψωδός με τις  ανταύγειες είναι οι τελευταίες προσθήκες στον ακόμα ολιγομελή μπαξέ των καλλιτεχνών που στηρίζουν τη Χρυσή Αυγή.

Αν σε αυτούς προσθέσουμε δηλώσεις συγκρατημένης αποδοχής, όπως του ηθοποιού Θοδωρή Αθερίδη ότι γενικά δεν τους πάει αλλά «περνάνε τη γριά απέναντι» (άλλος ένας αστικός μύθος), σιγά σιγά φτιάχνεται το πάνθεον των Χ.Α.-friendly καλλιτεχνών, που είτε βγαίνουν από την ντουλάπα είτε ανοιγοκλείνουν διερευνητικά το ένα φύλλο. Καλλιτέχνες όπως ο Σφακιανάκης και  ο Γαϊτάνος αποτελούν το ποπ φάσμα του φιλοχρυσαυγίτικου τόξου, που στα απόνερά του πλέουν περσόνες όπως η «αισθησιακή χρυσαυγίτισσα» πρώην πλέι μέιτ, ο Βας-Βας Παρασκευάς και η στρουμπουλή πανελίστρια Τζωρτζέλα.

 

Ανησυχητική δεν είναι μόνο η κουστωδία που στηρίζει τη ρατσιστική βία των χρυσαυγιτών. Ο Δ. Σαββόπουλος, ο Π. Μάρκαρης, ο συγγραφέας Γ. Ξανθούλης έχουν κατά καιρούς πει ακόμα χειρότερα,  ο ένας να στείλουμε τους μετανάστες στα ξερονήσια, ο άλλος ότι η αιτία του νεοφασισμού είναι η αριστερά, ο τρίτος ότι οι μετανάστες πρέπει να «αναπαυθούν σε τόπο χλοερό». Σε αντίθεση με τους λαϊκούς φιλο-χρυσαυγίτες, οι ποιοτικοί οπαδοί της θεωρίας των «δύο άκρων» θεωρούνται προοδευτικοί και μετριοπαθείς.  Στην πραγματικότητα οι πρώτοι είναι η εκλαϊκευμένη εκδοχή των δεύτερων, όπως ο σαλταρισμένος εθνο-λαϊκισμός του Σφακιανάκη είναι η ντραγκ  εκδοχή του εκσυγχρονιστικής νεοορθόδοξης συντήρησης που πρεσβεύει ο όψιμος Σαββόπουλος.

Αυτό που οφείλει να μας απασχολήσει δεν είναι τόσο το τσίρκο της δεξιάς και ακροδεξιάς διανόησης και υποκουλτούρας, αλλά η δημιουργία ενός πολιτισμικού αντίπαλου δέους, μιας σύγχρονης λαϊκής εργατικής κουλτούρας που να μην καταφεύγει διαρκώς στα ξεφτισμένα παλιά υλικά, αλλά να εφευρίσκει καθημερινά νέα. Αυτό τον πολιτισμό όσο περισσότερο τον έχουμε ανάγκη, τόσο πιο τραγικά βιώνουμε την έλλειψή του.

Πηγή: Πριν

Ο Ιωάννης Μεταξάς και το «Κοινωνικό Κράτος»

Οι απόγονοι του φασισμού - ναζισμού, της 4ηςΑυγούστου και της δικτατορίας του 1967, η «Χρυσή Αυγή» (ΧΑ), ο ΛΑ.Ο.Σ. κ.ά. πολλές φορές, με ιστορικές αναδρομές σε περιόδους των προγόνων τους, επιδιώκουν να δώσουν στις πολιτικές τους προτάσεις για την «εθνική ανάπτυξη» της χώρας ιστορικό προηγούμενο εφαρμογής και αποτελεσματικότητας.
Μια τέτοια αναφορά αναρτήθηκε πρόσφατα στο σάιτ της ΧΑ, με τίτλο: «Η καθιέρωση του κοινωνικού κράτους τότε και η ολοκληρωτική αποδόμησή του σήμερα». Εκτός από το θαυμασμό των φασιστοειδών στον Βίσμαρκ («θεμελιωτής του μοντέρνου κοινωνικού κράτους θεωρείται ο Γερμανός καγκελάριος Οττο φον Βίσμαρκ (1815-1898)»), μεταξύ άλλων αναφέρουν: «Στην πατρίδα μας, πρωτεργάτης του κοινωνικού κράτους υπήρξε ο Ιωάννης Μεταξάς».
Το «κοινωνικό κράτος» και η «κοινωνική μεταρρύθμιση» για τα οποία υπερηφανευόταν ο δικτάτορας, με τα ίδια επιχειρήματα και μέτρα που αράδιασαν στο σάιτ τους οι απόγονοί του είναι: το 8ωρο, οι συλλογικές συμβάσεις, η λειτουργία του ΙΚΑ, η καταπολέμηση της ανεργίας, η ρύθμιση των αγροτικών χρεών κ.ά.
Η προπαγάνδα της 4ηςΑυγούστου προσπάθησε σταθερά και με χοντροκομμένα ιδεολογήματα, όπως π.χ. «Ελληνικός Πολιτισμός», να δημιουργήσει την εντύπωση ότι εξασφάλισε τη συνέχεια του ελληνικού έθνους, γιατί ήρθε σε ρήξη με το προηγούμενο διεφθαρμένο καθεστώς, όμως δεν ήταν καμιά ρήξη με το παρελθόν, αλλά η αναγκαία μπροστά στις εξελίξεις συνέχειά του.

Φυλακισμένοι στην Ακροναυπλία στη Μεταξική δικτατορία

Η τεταρτοαυγουστιανή δικτατορία ήταν η πολιτική έκφραση των συμφερόντων της αστικής τάξης στο επίπεδο της διακυβέρνησης. Ηταν αναγκαιότητα για τη στήριξη και ενίσχυση του ελληνικού καπιταλισμού, στο πλαίσιο του ιμπεριαλισμού, σε συνθήκες προετοιμασίας του Β΄ Παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού πολέμου, λύνοντας προσωρινά τις ενδοαστικές αντιθέσεις των αστικών «κοινοβουλευτικών» κομμάτων της εποχής που της ανέθεσαν μέσω του κοινοβουλίου την εξουσία.Ο ίδιος ο Μεταξάς, μέσα από ομιλίες του, αρκετές φορές είχε δώσει με σαφήνεια το περιεχόμενο της 4ης Αυγούστου:
«Η αδιάκοπος φροντίς διά την στερέωσιν του αστικού καθεστώτος με όλας τας αναγκαίας θυσίας διά το σύνολον της κοινωνίας και ιδίως διά τας ενδεείς τάξεις».
«Εστηρίξαμεν το αστικόν καθεστώς της Ελλάδος και του εδώσαμεν να εννοήσει ότι το πρώτον καθήκον ενός τιμίου και πραγματικού πατριωτικού αστικού κόσμου, είναι, το να είναι αλληλέγγυος με τους δύο κλάδους, τον κόσμον τον εργατικόν και τον κόσμον τον αγροτικόν και εζητήσαμεν από τους αστούς, από τους βιομήχανους... θυσίας τας οποίας ο αστικός κόσμος μας τας έδωσε προθύμως». (Σπ. Λιναρδάτου, «4η Αυγούστου», «Π.Λ.Ε.», 1967, σελ. 104).
Το καθεστώς του Ι. Μεταξά με την προπαγάνδα περί «εθνικής επανάστασης» και «κοινωνικής ευημερίας» εφάρμοσε πλευρές της κεϊνσιανής θεωρίας περί «κρατικής ρύθμισης της καπιταλιστικής οικονομίας», όπως έκαναν τότε διάφορες αστικές κυβερνήσεις, από τον Χίτλερ μέχρι τον Ρούσβελτ (new deal) μετά την οικονομική κρίση 1929 - 1933. Η προσωρινή οικονομική ανάκαμψη του καπιταλισμού μέχρι τη νέα κρίση του το 1939, έδωσε, σε συμφωνία με τους καπιταλιστές, τη δυνατότητα μικροπαραχωρήσεων στους εργαζόμενους, με στόχο τη γενικότερη στήριξη του καπιταλισμού.

Φυλακισμένοι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές στην Ακροναυπλία

Η 4η Αυγούστου ήταν ένα αντικομμουνιστικό, αστικό, ταξικό κράτος. Παρενέβη κατασταλτικά αλλά και με την άμεση ανάληψη από το κράτος ενός μέρους της αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης με κρατική κοινωνική πολιτική, με στόχο την ενσωμάτωση στην πολιτική του των λαϊκών στρωμάτων.

Η καθιέρωση του 8ωρου και οι Συλλογικές Συμβάσεις

Στην Ελλάδα, η καθιέρωση του 8ωρου έγινε με το νόμο 2269 το 1920, με τη νομοθετική κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας. Για να εφαρμοστεί σταδιακά χρειάστηκαν οι πολύχρονοι αγώνες των εργατών με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές. Χύθηκε πολύ αίμα στις συγκρούσεις των εργατών με το αστικό κράτος.

Pink Martini - Kikuchiyo To Mohshimasu

Με τα λόγια του ίδιου του Μεταξά...

Η Ιστορία που δεν βολεύεται με «ταρατατζούμ», οι τερατολογίες που δίνουν και παίρνουν

(Από το «Πριν», 27 Οκτωβρίου 2012) Ήταν Τετάρτη 30 Οκτωβρίου του 1940, όταν ο δικτάτορας Μεταξάς μίλησε στα διευθυντικά στελέχη των αθηναϊκών εφημερίδων. Μεταξύ άλλων εξήγησε τους λόγους, για τους οποίους δύο ημέρες νωρίτερα αρνήθηκε τις αξιώσεις του φασιστικού- ναζιστικού Άξονα, ευθυγραμμιζόμενος εξ αντικειμένου με το λαϊκό αίσθημα. Περιγράφοντας τις προηγηθείσες βολιδοσκοπήσεις και τις επαφές του με τον Άξονα, είπε: «Επεδίωξα δι΄ όλων των μέσων να κατατοπισθώ συγκεκριμένως ποίαι θα ήσαν αι θυσίαι αυταί με τας οποίας η Ελλάς θα έπρεπε να πληρώσει την ατίμωσιν της εξ ιδίας θελήσεως προσφοράς της να υπαχθή υπό την Νέαν Τάξιν». Η επιμονή του Μεταξά δεν πρόδιδε ασφαλώς... ακαδημαϊκό ενδιαφέρον, ούτε περιέργεια. Ήθελε να μάθει συγκεκριμένα ποιες ήταν οι προτάσεις του Άξονα, για να τις θέσει στη ζυγαριά. Αυτό ακριβώς είπε επί της ουσίας ο δικτάτορας στα στελέχη του αθηναϊκού Τύπου, εκείνη την Τετάρτη. Κι ασφαλώς, εάν η τελική επιλογή ήταν διαφορετική, τότε τη λέξη «ατίμωσις» θα την είχε αντικαταστήσει η αντίστοιχη «ρεαλισμός», «συμφέρον» ή κάτι παραπλήσιο. Συνέχισε: «Μου εδόθη να καταλάβω ότι τούτο συνίστατο εις μερικάς ικανοποιήσεις προς Ιταλίαν δυτικώς μέχρι Πρεβέζης, ίσως και προς Βουλγαρίαν, ανατολικώς μέχρι Δεδεαγάτς (σ.σ: η Αλεξανδρούπολη)». Αυτό, όμως, θα ισοδυναμούσε με «άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμόν από την Ιταλίαν και του αριστερού από την Βουλγαρίαν». Πρόσθεσε: «Εις τοιαύτην περίπτωσιν οι Άγγλοι θα έκοβαν και αυτοί τα πόδια της Ελλάδος. Και με το δίκαιόν των. Κυρίαρχοι πάντοτε της θαλάσσης δεν θα παρέλειπαν, υπερασπίζοντες πλέον τον εαυτόν των έπειτα από μίαν τοιαύτην αυτοδούλωσιν της Ελλάδος εις τους εχθρούς των, να καταλάβουν την Κρήτην και άλλας νήσους μας τουλάχιστον.» Θα ήταν άραγε διαφορετική η εξέλιξη των πραγμάτων, εάν ο Άξονας έδειχνε λιγότερη απληστία στο «παζάρι»; Καθένας μπορεί να εικάσει ό,τι νομίζει, αλλά ας συνεκτιμήσει κάτι: Ο άλλος «πόλος» του καθεστώτος ήταν ο αγγλόφιλος βασιλιάς Γεώργιος Β΄. Η χώρα τελούσε ήδη υπό τη βρετανική γεωπολιτική κυριαρχία, μολονότι το Λονδίνο δυσκολευόταν να εμπιστευθεί τον Μεταξά, τον περιβόητο γερμανόφιλο ο οποίος το 1915-17 είχε κάνει το παν για να αποτρέψει την συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο πλευρό της «Αντάντ». Όσο πλησίαζε ο πόλεμος, τόσο εντονότερη γινόταν η «σφραγίδα» του Παλατιού στα του στρατού και της εξωτερικής πολιτικής -προφανώς με αγγλική παρακίνηση. Όλα αυτά είναι λίγο- πολύ γνωστά, αλλά παραμένουν εν γένει «λεπτομέρειες», αν όχι «ταμπού». Ιδίως τέτοιες ημέρες, κάθε χρόνο, εκτοπίζονται... για τα καλά, προς δόξα των «ταρατατζούμ» και των κλισέ, των απλουστεύσεων και των εξωραϊσμών. Ειδικά η (πραγματική) εικόνα ενός Μεταξά που περιέγραφε τις «ζυμώσεις» του με τον Άξονα, συνεκτιμώντας τα σημεία μέχρι τα οποία εκτείνονταν τα «θέλω» των Χίτλερ- Μουσολίνι, μάλλον δεν είναι συμβατή προς την «αγιογραφία» του προαποφασισμένου ηγέτη που «άκουγε» μόνο τις αρχές του, την καρδιά του, κλπ, κλπ. Η Ιστορία όμως σημειώνει τα μεγάλα «δια ταύτα», θα πει κάποιος. Πολύ σωστά. Τα θέτει σε περίοπτη θέση, αλλά εάν κάνει μόνο αυτό, εάν αποφεύγει να αναλύσει τα «πώς», «πότε» και «γιατί», τότε δεν είναι Ιστορία. Είναι ατραξιόν σε «ταρατατζούμ». Το μεγάλο «δια ταύτα» της στάσης του Μεταξά τη νύκτα της 27ης προς 28η Οκτωβρίου 1940 είναι αναμφισβήτητο, όπως και όλα τα... άλλα, τα αρκούντως «ενοχλητικά»- όπως δείχνει ο διαρκής παραγκωνισμός τους. Είπαμε, όμως: Η Ιστορία - όχι φυσικά ως υποχείριο των επικυρίαρχων- επιμένει να ερμηνεύει. Αρέσει δεν αρέσει. Κατά τα άλλα, τα «ταρατατζούμ» εύκολα εξελίσσονται σε... τερατα- τζούμ. Σε πραγματικές τερατολογίες. Αυτές, πότε μας καλούν να σκεφθούμε μήπως δεν... πολυπειράζει που το καθεστώς της 4ης Αυγούστου ήταν φασιστικό κι άλλοτε αμφισβητούν ότι ήταν! Δεν είναι του παρόντος σημειώματος μια εκτενής αναφορά στα σχετικά «επιχειρήματα», αλλά θα παραθέσουμε δυο αποσπάσματα από κείμενο του Γιώργου Λυκοκάπη, στο «Protagon» (7/8/2012): Πρώτο: «Ο φασισμός είχε χαρισματικούς ηγέτες, με λόγο που έσταζε αίμα και μίσος.(...) Ο Μεταξάς ήταν ανιαρός ομιλητής και καθόλου χαρισματικός». Τι απομένει; Να ακούσουμε πως η «Χρυσή Αυγή» δεν είναι ναζιστική, διότι ο Μιχαλολιάκος δεν είναι τόσο παχύς, όσο ο Γκέρινγκ. Δεύτερο: «Το περιβάλλον αυτών των ηγετών προκαλεί τρόμο και ο ηγέτης τους είναι ΄ο Φύρερ, ο Ντούτσε΄ αντιστοίχως. Ο Μεταξάς είχε συνεργάτες τον Κορυζή, τον Δημητράτο, τον Σεφέρη και τον αποκαλούσαν... «μπάρμπα Γιάννη»!». Τι μένει έπειτα από τον εντοπισμού κι αυτού του... φοβερού τεκμηρίου; Να ανακηρυχθεί ... αγιόπαιδο της διπλανής πόρτας ο Μανιαδάκης. Α, επίσης να κατηγορηθούν οι βρετανικές κυβερνήσεις του 1936- 1940 για... «αριστερισμό». Διότι, όπως σημειώνει κι ο καθηγητής -ερευνητής Εδ. Χολ («Ελευθεροτυπία»- Ιστορικά, 27/10/1999), το Λονδίνο είχε μείνει άφωνο παρατηρώντας τις ομοιότητες της ΕΟΝ με την οργάνωση χιτλερικής νεολαίας και την ιταλική Balilla, της Ασφάλειας του Μανιαδάκη με την ιταλική OVRA και τη Γκεστάπο, του υπουργείου Προπαγάνδας του Νικολούδη με το αντίστοιχο του Γκέμπελς, κλπ. Ανόητοι Εγγλέζοι... ΄Εδιναν σημασία σε όλα αυτά; Μα δεν ήξεραν ότι τον Μεταξά τον... φώναζαν «μπάρμπα - Γιάννη»;

Πώς αλλιώς;

«Απ’ αυτές τις πολιτείες
θα μείνει μονάχα
εκείνος που διάβηκε από μέσα τους
…ο άνεμος»

Μπ. Μπρέχτ


Η περίοδος που εγκαινιάστηκε μετά τις εκλογές της 17ης Ιούνη μοιάζει να βρίσκει την αριστερά στην χώρα μας τελείως απροετοίμαστη να ανταποκριθεί στα νέα της καθήκοντα στην συγκυρία. Μια συγκυρία που το δίχως άλλο χαρακτηρίζεται από την κρίση εκπροσώπησης των αστικών κομμάτων που αναδείχτηκε στις εκλογές της 6ης Μάη και της 17ης Ιούνη: τα κόμματα του αστικού κόσμου αδυνατούν εμφανώς να δώσουν στην κοινωνία μια προοπτική διακυβέρνησης που να φαίνεται καν για καν ρεαλιστική πόσο δε μάλλον προτιμητέα από τα λαϊκά στρώματα. Η βίαιη και τόσο ταχεία διάρρηξη των σχέσεων εκπροσώπησης των κομμάτων αυτών με τα κοινωνικά στρώματα που τα ανέδειξαν κάνουν άλλοτε κραταιά κόμματα που μεσουράνησαν για δεκαετίες στην πολιτική ζωή της χώρας όπως π.χ. το ΠΑΣΟΚ (αλλά και τα αυτονομημένα πλέον μέρη του) να μοιάζουν με «ψόφια γάτα»: αναπηδούν μετά την πτώση τους μόνο και μόνο για να ξαναπέσουν. Η δε απέλπιδα προσπάθεια της παρούσας τρικομματικής κυβέρνησης να θέσει εκβιαστικά διλήμματα στο λαό παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως την τελευταία ευκαιρία της κοινωνίας πριν το χάος και τον εμφύλιο μοιάζουν να αφήνουν σχεδόν αδιάφορο τον πολύ κόσμο όπως ακριβώς και οι εκβιασμοί για το Ευρώ και την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μια ενδεχόμενη στάση πληρωμών: εκείνος που δεν έχει τίποτα πια στην τράπεζα παρά ληξιπρόθεσμα δάνεια πολύ λίγο συγκινείται από την απειλή των άδειων ΑΤΜ, εκείνος που δεν έχει να αγοράσει βενζίνη ή να πληρώσει τα τέλη για να κινήσει το αμάξι του λίγο τον νοιάζει η διαθεσιμότητα καυσίμων στην αγορά, εκείνος που αποκλείεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ήδη από το σύστημα υγείας (γιατί π.χ. είναι άνεργος και δεν καλύπτεται πλέον, γιατί είναι ασφαλισμένος αλλά ο ΕΟΠΥΥ δεν πληρώνει πια, γιατί και όταν πληρώνει του καλύπτει ολοένα και μικρότερο μέρος της ιατροφαρμακευτικής του δαπάνης κ.λπ.) πολύ λίγο τρομοκρατείται πλέον από το φόβητρο της ενδεχόμενης κατάρρευσης των δημοσίων υπηρεσιών περίθαλψης που νοιώθει να έχει ήδη συντελεστεί γι αυτόν τουλάχιστον. Και πάει λέγοντας.

Η κρίση εκπροσώπησης των αστικών κομμάτων σημαίνει πως τα κόμματα αυτά αδυνατούν πλέον να κυβερνήσουν, τουλάχιστον όπως ήταν μέχρι σήμερα και με τον τρόπο που το έκαναν μέχρι σήμερα. Και αν μετά από δυόμιση χρόνια γενικές απεργίες, Συντάγματα, διαδηλώσεις και πλατείες, ο κόσμος αισθάνεται πως τα μέτρα της μνημονιακής πολιτικής μολαταύτα περνάνε και εφαρμόζονται, ετούτο καθόλου δεν διευκολύνει τις αστικές δυνάμεις ως προς την εμπέδωση μιας κάποιας κοινωνικής συμμαχίας που να μπορεί να κυβερνήσει τη χώρα: το σημερινό στοίχημα της ενδεχόμενης στροφής μέρους της κοινωνίας στην εξατομίκευση δεν θα βελτιώσει την δυνατότητα των αστικών κομμάτων να κυβερνούν, μάλλον θα διευκολύνει σενάρια κράτους έκτακτης ανάγκης. Αυτά, άλλωστε, φαίνονται και από το βίο και την πολιτεία της κυβέρνησης τους λίγους μήνες της θητείας της: από την αρχή έκανε βδομάδες να συγκροτηθεί, κατέφυγε σε «τεχνοκράτες» Υπουργούς καθώς δεν βρισκόντουσαν αρκετά πολιτικά στελέχη να αναλάβουν την ευθύνη της διακυβέρνησης σε μια τέτοια περίοδο, ενώ στο πρώτο πακέτο μέτρο που χρειάστηκε να περάσει, η κυβέρνηση (βοηθούντων και των δανειστών που οσμίζονται την αδυναμία της και εκβιάζουν ολοένα και πιο άγρια) έχει κλείσει ήδη ένα τρίμηνο που τα μέτρα «πάνε και έρχονται» χωρίς να τολμά να τα ψηφίσει. Γιατί γνωρίζει πως όταν το κάνει, το τίμημα για αυτήν μέλλει να είναι πολύ υψηλό. Η κυβέρνηση αυτή και η ίδια αλλά και οποιοσδήποτε ζει σε αυτή τη χώρα γνωρίζει πως όχι μόνο κυβέρνηση τετραετίας δεν είναι αλλά ασθμαίνει να βγάλει την πρώτη της χρονιά. Δεδομένου, μάλιστα, του ότι το μνημόνιο τελειώνει, τα χρήματα στην Ε.Ε. γίνονται ολοένα και πιο δυσεύρετα και με περισσότερους διεκδικητές και η παρτίδα μοιάζει να πλησιάζει στο τέλος της.

Ο δρόμος προς το φασισμό

Του Λάρυ Γκάμποουν*

Η κυβέρνησή του διαπράττει στην Ιταλία … ό,τι η σοβιετική κυβέρνηση έχει διαπράξει στη Ρωσία. Τα πιο αγωνιστικά φιλε­λεύθερα στοιχεία είναι βαθιά αποκαρδιωμένα … Αυτό που σύντομα θα γίνει είναι ένα μεγάλο σοσιαλιστικό κράτος … αυστηρά συγκεντρωτικό … μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια … Σε 10 χρόνια, θα έχει οικοδομηθεί ένα κράτος όπου δε θα υπάρχει κανένα ίχνος ευρωπαϊκού “φιλελευθερισμού” ή δη­μοκρατικής “ελευθερίας”.

Γουίντχαμ Λιούις, Άγγλος οπαδός του φασισμού (1926)

Το μονοπάτι όπου βαδίζουν αυτοί οι άνθρωποι είναι πά­ντοτε το ίδιο. Αρχικά είναι αναρχικοί ή ακραίοι σοσιαλιστές, κατόπιν “προσηλυτίζονται” στον εθνικισμό και δημιουργούν αξιοσημείωτες μεσσιανικές ιδέες … και φορτίζουν τον ακίνδυ­νο εθνικισμό των ενώσεων και των κομμάτων με το δυναμίτη της αναρχικής ετοιμότητας για δράση.

Ότο Στράσερ, αριστερός ναζιστής1

*Ο Λάρυ Γκάμποουν (Larry Gambone) ζει στο Μόντρεαλ του Καναδά και είναι εκδότης της αναρχικής εφημερίδας . Any Time Now.  Η μετάφραση είναι του Γιάννη Καρύτσα.

ΤΟ ΠΡΟ-ΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο χαρακτήρας της ιταλικής ενοποίησης και του ιταλικού κράτους διαδραμάτισαν ένα σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του φασισμού. Η ενοποιημένη Ιταλία δεν ήταν προϊόν μιας λαϊκής επανάστασης, αλλά συντελέστηκε εκ των άνω από το Βασίλειο του Πεδεμοντίου. Ως εκ τούτου, υπήρχε ελάχιστη ταύτιση με αυτό το κράτος, καθώς οι άνθρωποι σκέπτονταν τους εαυτούς τους ως Ρωμανιόλους, Σικελιάνους ή Τοσκανέζους. Οι πολιτικοί ηγέτες δεν εμπιστεύονταν το λαό και έτσι υιοθέτησαν το γαλλικό συγκεντρωτισμό ή το γιακωβίνικο μοντέλο του κράτους, το οποίο αποξένωσε περαιτέρω τον πληθυσμό και επίσης ενθάρρυνε τη διαφθορά. Η έλλειψη εμπιστοσύνης των ελίτ απέναντι στο λαό σήμαινε και περιο­ρισμένα πολιτικά δικαιώματα. Ακόμα και το 1882, μόνον το 7% του ανδρικού πληθυσμού είχε δικαίωμα ψήφου. Το κρά­τος ήταν πολύ αυταρχικό θέτοντας εκτός νόμου το Σοσιαλι­στικό Κόμμα το 1894 και επιβάλλοντας στρατιωτικό νόμο το 1898, χρονιά κατά την οποία σκοτώθηκαν από το στρατό 118 άτομα μόνο στο Μιλάνο. Ο οικονομικός προστατευτισμός προς όφελος των καθυστερημένων και ζημιογόνων βιομηχα­νιών οδήγησε στη διαφθορά και την άνοδο των τιμών.2

Παρά τον -ή σωστότερα λόγω τού- αυταρχισμό του, το ιταλικό κράτος ήταν αδύναμο και ποτέ δεν πέτυχε να δη­μιουργήσει μια γνήσια εθνική ενότητα ούτε μπόρεσε να εν­θαρρύνει την οικονομική ανάπτυξη. Από τη στιγμή που οι κυβερνώντες αυτοπαρουσιάζονταν ως φιλελεύθεροι, για πολλούς Ιταλούς αυτή η αξιοθρήνητη κατάσταση αποτελού­σε ένα παράδειγμα δημοκρατίας και φιλελευθερισμού και όχι, όπως πραγματικά ήταν, ένα παράδειγμα των αντιθέτων τους. Αυτός ο ψευδο-φιλελευθερισμός των κυβερνώντων δημιούργησε εχθρικότητα απέναντι στις φιλελεύθερες αξίες. Έτσι, στη σκέψη και των συντηρητικών και των ριζοσπα­στών η δημοκρατία, η ανοχή, ο συμβιβασμός, η ορθολογική επιχειρηματολογία, οι ελεύθερες αγορές και η ειρήνη είτε θεωρούνταν απάτες είτε εξισώνονταν με την αδυναμία και τη διαφθορά. Μέγα μέρος της ιταλικής ιστορίας χαρακτηριζόταν από τη θρησκευτική μισαλλοδοξία, τη βεντέτα, τη ληστεία και τις βίαιες συνωμοτικές ομάδες, όπως η Μαφία και οι Καρμπονάροι. Αυτή ήταν η μήτρα από την οποία θα ανα­πτυσσόταν η φασιστική ιδεολογία.

Τρεις τάσεις συνενώθηκαν για να σχηματίσουν το φασι­στικό κίνημα· οι πρωτοφασίστες συνδικαλιστές, οι εθνικιστές και οι μουσολινικοί σοσιαλιστές. Επειδή ο Μπενίτο Μουσο­λίνι είναι ο φασίστας για τον οποίον όλοι έχουμε ακούσει καθώς και ο επικεφαλής του κινήματος, θα αρχίσω τη συζή­τηση με αυτόν.