Είναι
μεγάλη τιμή για έναν ερευνητή, που έχει αφιερώσει ένα κομμάτι της
επαγγελματικής του διαδρομής σε ένα θέμα, να καλείται να μεταφέρει
στοιχεία από την έρευνά του στην κοινωνία, σε ένα συγκεκριμένο χώρο που
ανακαλεί το παρελθόν μέσα από τη βιωμένη εμπειρία, την παράδοση και τη
συλλογική μνήμη. Είναι τιμή και χαρά γιατί αυτός είναι εν τέλει ο
ουσιαστικός ρόλος ενός επαγγελματία εν προκειμένω ιστορικού, να φεύγει
για λίγο από το εργαστήρι του και τα σκονισμένα του χαρτιά για να
υπηρετήσει το αναφαίρετο δικαίωμα της κοινωνίας να γνωρίσει το παρελθόν
της και την ιστορία της. Μέσα από αυτή την όσμωση αποκαθίσταται η σχέση
με το παρελθόν καθώς η μνήμη διασταυρώνεται με τα ερευνητικά
αποτελέσματα και επανατοποθετούνται τα γεγονότα και τα πρόσωπα στη σχέση
τους με τον ιστορικό χρόνο.
Στο
πλαίσιο αυτό ευχαριστώ τους φίλους διοργανωτές και την αυτοδιοίκηση της
Σαμαρίνας για την ευγενική πρόσκλησή τους να μιλήσω για έναν μάλλον
«ξεχασμένο» πρωταγωνιστή, για έναν γνωστό σε όλους μας και ταυτόχρονα
έναν μεγάλο «άγνωστο», τον Αντρέα Τζήμα, στον τόπο που τον γέννησε και
τον οποίο ο ίδιος τίμησε με τον δικό του τρόπο επιλέγοντας ως δεύτερο
συνθετικό του αντιστασιακού του ψευδώνυμου, το Σαμαρινιώτης, που
υποδήλωνε με σαφήνεια την αναφορά στον τόπο καταγωγής του.
Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από τη γέννησή του στην Καστοριά την 1η Σεπτεμβρίου 1909 αλλά και 37 χρόνια από το θάνατό του στα 63 του χρόνια, την 1η
Δεκεμβρίου 1972, στην Πράγα σε μια εποχή που η αναγνώριση για το ρόλο
του στον αντιστασιακό αγώνα εναντίον των δυνάμεων του Άξονα γνώριζε ένα
νέο κύκλο κύρους και διεθνούς αναγνώρισης ύστερα από μια εικοσιπενταετία
σιωπής σε δύστοκες συνθήκες και περιπέτειες.