Κον Μπεντίτ για στρατιωτική δράση στη Συρία

Του Μιχάλη Μιχελή
Ρητορικό, αλλά προς χάρη των ιστορικών συγκρίσεων, εύλογο το ερώτημα:
Αν υπήρχαν Πράσινοι ως κόμμα στο τέλος του Παγκοσμίου Πολέμου, θα επικροτούσαν ή θ’ απέρριπταν τη ρήψη των ατομικών βομβών στην Ιαπωνία;
Διότι η αμερικανική πολιτική της εποχής εκείνης, δικαιολογώντας την άσκοπη (και αποτρόπαια συγκεκριμένη ενέργεια), αποφάνθηκε ότι η βιαιότητά της, τελικά βοήθησε να τελειώσει μια ώρα γρηγορότερα ένας αιματηρότατος πόλεμος (εκείνος του Ειρηνικού), που επέβαλε ένα δικτάτορας (Χίρο Χίτο) και ο εθνικιστικός μιλιταρισμός  των Ιαπώνων.
Η προκλητική αυτή ενέργεια των Αμερικάνων και η προκλητικότητα του δικού μου συγκρητισμού, δείχνουν τ’ ασαφή τα όρια της παραλογίας, που η δικαιολογία της ηθικής,  εύκολα γλιστράει στην ανηθικότητα, προς χάρη του κοινού καλού. Διότι μπορεί στις ΗΠΑ να κυβερνούσαν δημοκρατικά εκλεγμένοι, μπορεί να είχαν προκληθεί στρατιωτικά στο Περλ Χάρμπορ, μπορεί να είχαν με το μέρος τους την υποστήριξη της παγκόσμιας κοινής γνώμης, αλλά για να εξισορροπήσουν την επικοινωνιακή υπεροχή τους, μπήκαν τελικά στα «σκατά» της αντεκδίκησης και μάλιστα με το χειρότερο τρόπο.
Με δυό λόγια, στη Συρία των 100.000 νεκρών του εμφυλίου πολέμου, οι 1.400 χαμένοι από τα χημικά όπλα, ήταν η κόκκινη γραμμή του δυτικού ανθρωπισμού;

Ο Συνταγματάρχης Λιάπκιν στον Εμφύλιο

 

Πολλοί γνωρίζουν το ομώνυμο μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση. Λιγότεροι, ότι ο Λιάπκιν ήταν υπαρκτό πρόσωπο, το οποίο ενέπνευσε τον μυθιστορηματικό ήρωα του 1933, ο εμιγκρές ταγματάρχης Βασίλι Βασιλίεβιτς Νταβίντοφ (1). Και ακόμα λιγότεροι έχουν ακουστά ότι ο άνθρωπος αυτός, φανατικός αντικομμουνιστής, πήρε ενεργό μέρος στον ελληνικό κατοχικό Εμφύλιο, στο πλευρό των Γερμανών, ότι αποχώρησε από τη Ελλάδα μαζί τους και ότι, αργότερα, βρέθηκε με τις δύο κόρες του καλά αποκαταστημένος στον Καναδά, όπου τελείωσε τη ζωή του.
Ημερομηνία γέννησης δεν αναφέρει κανένας. Ο Καραγάτσης περιγράφει το Λιάπκιν ως πενηντάρη όταν έφτασε στη Λάρισα, αλλά αυτό δε μπορεί να ισχύει για τον Νταβίντοφ, γιατί τότε στην κατοχή θα ήταν πάνω από ογδόντα χρονώ. Το σίγουρο είναι ότι ο Νταβίντοφ γεννήθηκε πριν το 1890, αλλά παραμένει άγνωστο το πότε ακριβώς.
Για να μάθω με λεπτομέρειες τη δράση του Λιάπκιν στην Κατοχή αναζήτησα ένα βιβλιαράκι του 1987, από τις εκδόσεις Ιστορικά Γράμματα. Το έχει γράψει ο δημοσιογράφος Ρίζος Μπόκοτας, ο οποίος, Λαρισαίος όντας,  είχε ήδη γνωρίσει το Λιάπκιν προπολεμικά και δίνει από πρώτο χέρι εικόνες ενός δεινού πότη, που εντυπωσίαζαν μικρούς και μεγάλους καραγκούνηδες:
Τον έλεγαν Βασίλι Βασίλιεβιτς Νταβίντοφ. Ήταν ένας ψηλός, ξεραγκιανός – για τα χρόνια που θα μας απασχολήσει, της κατοχής, γιατί στα προηγούμενα ήταν πολύ σωματώδης – τύπος (…) Απρόσεχτος στην εμφάνισή του ή σκόπιμα τέτοιος (…) Μ’ ένα παράταλο σακάκι, με το πανταλόνι το ντρίλινο χωστό στις κοντές μπότες. Με στραπατσαρισμένο ρεμπουμπλίκι με μεγάλα μπορ. Με κατά κανόνα αλατζαδένιο πουκάμισο κουμπωμένο στο λαιμό, κατά τον τρόπο που το φορούσαν οι καραγκούνηδες. Χωρίς γραβάτα. Ή όταν σε περιπτώσεις τη φορούσε, ανασούμπαλα δεμένη και κρεμασμένη σαν άντερο.
Με ξανθοκόκκινα μεγάλα μουστάκια στο ίσιο, που σε προσκαλούσαν να τον προσέξεις και να τον κρατήσεις φωτογραφία στα μάτια σου και την καρδιά σου για πάντα!
Για κάμποσα χρόνια από τότε που μας «καλωσήρθε» στη Λάρισα, φόραγε όλη τη στολή του ταγματάρχη του τσαρικού στρατού, μ’ όλα τα πλουμπίδια της. Νούμερο και θέαμα για τη Λάρισα κι όταν ειδικά γύριζε καβαλάρης στους δρόμους της, με τα άλογα της Γεωργικής Σχολής.
Από τις πρώτες γραμμές του Μπόκοτα είναι ξεκάθαρο ότι αντιμετωπίζει τον Λιάπκιν – Νταβίντοφ με ένα κράμα από δέος και μίσος. Ωστόσο, το βιβλιαράκι του δεν παύει να είναι πραγματικό ορυχείο πληροφοριών.
Μας λέει, για παράδειγμα, ότι τον Νταβίντοφ, εκτός από το ΕΑΜ, τον είχε προγράψει και η Φιλική Εταιρεία, η οποία ήταν αντιστασιακή οργάνωση, αδερφή του «ΕΔΕΣ».
Ο Άρης Βελουχιώτης είχε γνωρίσει τον Νταβίντοφ, όταν βρέθηκε εσωτερικός σπουδαστής στη Γεωργική Σχολή. Σε μια συζήτησή τους, αφηγείται ο Μπόκοτας, στα 1943, ρώτησε τι απόγινε και σχολίασε, αφού πληροφορήθηκε, ως εξής:
- Καθόλου παράξενο, λέει ο Άρης. Στάθηκε συνεπέστατος με τον εαυτό του. Και ξέρε το: Είναι ικανός να πίνει με το νεροπότηρο αίμα. Αρκεί αυτό να είναι κομμουνιστικό! Κι αυτό γιατί μισεί αφάνταστα πολύ κι είναι τρομερά δειλός. Θα σας δημιουργήσει ιστορίες μεγάλες, αν δεν τον βγάλετε από τη μέση!
Αν ο Άρης έκανε πράγματι λόγο για τρομερά δειλό έπεφτε πολύ έξω. Ο Νταβίντοφ ήταν ένα αυθεντικό κάθαρμα, με δολοφονικά και σαδιστικά ένστικτα, αλλά το δειλός δεν προκύπτει από πουθενά αλλού εκτός από την αντιπάθεια για τον πιο βαμμένο και διαχρονικό αντικομμουνιστή που γνώρισε ποτέ ο Θεσσαλικός κάμπος.  Στην πραγματικότητα ο Νταβίντοφ, όσο βρισκόταν στη Ρωσία, ήταν επαγγελματίας πολεμιστής, γεγονός που δεν ταιριάζει με το χαρακτηρισμό δειλός.

νομενκλατούρα και γουοναμπήδες

Ωραία ήταν τότε, στα χρόνια της αθωότητας, που λέγαμε πως αύριο-μεθαύριο θα αλλάξουμε τα πάντα και ζούσαμε στο εξεγερσιακό συννεφάκι της φοιτητικής συνέλευσης. Ωραία, απλά, εύκολα. Απορίες δεν είχαμε, όλα τα ξέραμε, καθημερινότητες τίγκα στη βεβαιότητα.
Και μετά αρχίσαμε να ζούμε. Στον πραγματικό κόσμο που έχει μισθό, ασφαλιστικές εισφορές και εφορία. Ασχέτως κρίσης, και πριν την κρίση δλδ, με τις ευλογίες της φούσκας της γαματοσύνης των nitro-90s, είδαμε πως ο κόσμος μπορεί και να καταναλώνει ιδεαλισμό για ορεκτικό: αλλά στο κυρίως πιάτο θέλει φράγκα. Και στάτους. Και αναγνώριση. Να είναι κάποιος. Να έχει 4×4 suv και να πηγαίνει για ψώνια στο Λονδίνο ή στο Μιλάνο.
Ζω σε μια πόλη τίγκα στα ψώνια αυτού του φυράματος. Την πρώτη φορά που άκουσα τη φράση “το σαββατοκύριακο πάω για ψώνια στη Βαρκελώνη”, έλεγξα το ημερολόγιο να τσεκάρω αν ήταν πρωταπριλιά. Δεν ήταν. Κι η βλαχάρα που ξεστόμισε (και έπραξε) το παραπάνω, δε νομίζω πως είχε και στο χωριό της vueling να την πηγαίνει φτηνά στις εκπτώσεις του Adolfo Dominguez.
Τεσπα. Το είδος ευδοκιμεί παντού, δεν έχει εθνικότητα, χρώμα, ηλικία ή φύλο. Είναι ό,τι καταναλώνει και ό,τι γράφει η στυλάτη business card (ξες, εγκζέκιουτιβ, μάνατζερ και κάτι άλλα τέτοια τους δίνουν πόντους ανδρισμού -ή περιφέρειας στήθους, αναλόγως).

εικόνα από τις αντι-διαδηλώσεις του Μάη ’68

κομμουνισμός και κομμουνισμοί

Το βιβλίο κομμουνισμός της Μπίνι Αντάμτσακ από τις εκδόσεις νήσος, είναι μια μικρή σε μέγεθος, αλλά εξαιρετική σε ποιότητα, εργασία. Το βιβλιαράκι της χωρίζεται σε 2 μέρη. Στο πρώτο μέρος με ένα απλό, αλλά καθόλου απλοϊκό τρόπο, διαπράττεται τις έννοιες του καπιταλισμού και του κομμουνισμού, καλύτερα των κομμουνισμών. Το πρώτο μέρος θυμίζει παραμυθάκι για το πώς δημιουργήθηκε ο καπιταλισμός και πως επιχειρήθηκε να εφαρμοστεί ο κομμουνισμός, οι κομμουνισμοί καλύτερα. Στο πρώτο μέρος το κείμενο συνοδεύεται με μια σειρά καλαίσθητα σκίτσα της συγγραφέως. Ενώ στο δεύτερο μέρος με ένα περίτεχνο φιλοσοφικό λόγο, που θέλει ιδιαίτερη προσοχή στο διάβασμα, αναλύοντας το πρώτο μέρος, εξηγεί: Γιατί πρέπει να μιλάμε για κομμουνισμούς και όχι κομμουνισμό, γιατί ο κομμουνισμός πρέπει να αναμετρηθεί με το παρελθόν του και τις σοσιαλιστικές ουτοπίες, επιχειρώντας να συγκροτήσει μια θεωρία της κομμουνιστικής επιθυμίας. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έννοια που μας πάει πέρα από τον κομμουνισμό της ικανοποίησης των αναγκών, συναντώντας κατά μια έννοια τον κομμουνισμό της καθολικής άρσης της αναγκαιότητας. Για την συγγραφέα -που σε αυτή την εργασία μιλάει στο θηλυκό πρόσωπο, εργάτριες, πριγκίπισσες ..κτλ- ο καπιταλισμός πέρα από εξουσία του κεφαλαίου και των καπιταλιστών, είναι η εξουσία των πραγμάτων επί των ανθρώπων, σε συνδυασμό με την εξουσία κάποιων ανθρώπων σε άλλους ανθρώπους. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον εξουσιαστικό του χαρακτήρα, με όπλο την θεωρία του νεαρού Λούκατς, περί πραγματοποίησης, στο καταπληκτικό βιβλίο του ιστορία και ταξική συνείδηση. Ο κομμουνισμός και οι κομμουνισμοί είναι τα γιατροσόφια που μας γιατρεύουν τα δεινά που προκαλεί ο καπιταλισμός. Και όπως είναι φυσικό για την γιατρειά του καπιταλισμού εφαρμόστηκαν ποικίλες θεραπείες, για αυτό και κομμουνισμοί. Συχνά σε αντίφαση και σε σύγκρουση ο ένας με τον άλλον. Με αποτέλεσμα οι ποικίλοι ορισμοί του κομμουνισμού να είναι πεδίο έντονης πολιτικής και ιδεολογικής αντιπαράθεσης. Και με θεραπείες που δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, το εναντίον σε πολλές περιπτώσεις θα έλεγα. Πρόκειται για ένα γεγονός που θα πρέπει να αναμετρηθούν μαζί του οι κομμουνιστές και ο κομμουνισμός σήμερα, όπως γραφεί χαρακτηριστικά στο δεύτερο μέρος η συγγραφέας: «Μπορούμε να μιλάμε για τον κομμουνισμό εκκινώντας από την ψευδαίσθηση μιας άμεσης, αμόλυντης και αδιάφορης απέναντι στην ιστορία του Μαρξισμού πρόσβασης σε κάποιο πρωταρχικό μαρξικό κείμενο, να μιλάμε γι΄ αυτόν αγνοώντας την ιστορία και τις γενιές που μας χωρίζουν από το κείμενο του Μαρξ; Μπορεί να λέγεται σήμερα κομμουνίστρια όποια αρνείται από ντροπή να αναλάβει την ευθύνη για την κληρονομία του σταλινισμού και για τα θύματα του; Αλλά στο ερώτημα για την εξασφάλιση απέναντι στους κινδύνους της επανάστασης, η εύκολη υπόσχεση ότι την επόμενη φορά τα πράγματα θα γίνουν πιο δημοκρατικά είναι εξίσου τόσο επιπόλαιη όσο και η δήθεν ριζοσπαστική απάντηση ότι δεν μπορούμε, και μάλιστα ότι δεν επιτρέπεται να κάνουμε δηλώσεις για το πώς θα είναι ο κομμουνισμός.»(σ:82) Ποια είναι όμως η απάντηση που μας δίνει η συγγραφέας; Η συγγραφέας για να μας δώσει μια απάντηση ή καλύτερα για να περιγράψει μια φιλοσοφική γραμμή των απαντήσεων που μπορούν να δοθούν προστρέχει στην κριτική θεωρία και ιδιαίτερα στον Αντόρνο των Minima Moralia. Μιλώντας για μια κομμουνιστική γωνία θέασης από την σκοπιά της λύτρωσης. Μια κομμουνιστική γωνία θέασης που δεν θα αρνείται εικονομαχικό την προοπτική να περιγράψουμε το κομμουνισμό. «Διότι με το να απαγορεύεται να φτιάξουμε μια εικόνα, συμβαίνει ταυτόχρονα κάτι πολύ κακό. Δηλαδή το ότι όσο περισσότερο το δέον μπορεί να διατυπωθεί μόνο ως αρνητικό, τόσο λιγότερο μπορούμε να το φανταστούμε…, αυτή η απαγόρευση συγκεκριμένης αναφοράς στην ουτοπία τείνει να αμαυρώσει την ίδια την ουτοπική συνείδηση και να καταπίνει εκείνο που είναι πράγματι κρίσιμο, δηλαδή την επιθυμία να είναι αλλιώς τα πράγματα.»(σ:81). Για την συγγραφέα έτσι μόνο μπορούμε να επιθυμούμε την επιθυμία να τελειώνουμε μια και καλή με την καπιταλιστική αθλιότητα. Με στόχο οι επόμενες γενιές να βλέπουν τόσο καθαρά τον παραλογισμό και την περιττοί βαρβαρότητα της καπιταλιστικής κοινωνίας, όσο σε εμάς φαίνεται εξωπραγματικό ότι η Γη είναι επίπεδη. Για την συγγραφέα με αφορμή την παγκόσμια κρίση και τις διεθνής εξεγέρσεις το αιώνιο παρόν του καπιταλισμού φτάνει στο τέλος του και είναι ανοικτή η πόρτα για νέες προτάσεις αντικατάστασης του. Αρκεί να επιθυμήσουμε με κομμουνιστικό τρόπο, αρκεί οι κομμουνίστριες, και οι κομμουνιστές λέω εγώ, να απελευθερωθούν από την εξουσία των πραγμάτων και των ανθρώπων. Και με συνειδητό τρόπο όλοι μαζί να αρχίζουν να διαμορφώνουν ένα πιο συνειδητό κόσμο. Και αυτόν τον κομμουνισμό φαίνεται να προκρίνει η συγγραφέας. Προσωπικά θα με βρει σε μεγάλο βαθμό σύμφωνο το επιθυμώ κομμουνιστικά. Και κατά συνέπεια κτίζω μια κομμουνιστική οντολογία. Του ζω με συνειδητό τρόπο ελεύθερα, δημοκρατικά και μαζί, σε κοινότητες ελεύθερων και συνειδητών- όσο γίνεται – ανθρώπων. Αρνούμενος να τους καταπιέσω ή να με καταπιέσουν. Αν δεν ταιριάζουν τα χνώτα μας, ας πάνε παραδίπλα να οικοδομήσουν την δική τους κομμουνιστική ουτοπική πραγματικότητα. Ή αν δεν κάνω με κανένα, ας πάω να ασκητέψω. Εξασφαλίζοντας στα 6 δισεκατομμύρια του πλανήτη μας την ικανοποίηση ενός μίνιμουμ αναγκών και επιθυμιών. Τροφή, στέγαση, ένδυση, παιδεία, υγεία, επικοινωνία, διασκέδαση πολιτισμό και ταξίδια. Ο πλούτος που έχει παραχθεί και που θα παραχθεί μπορεί να το κάνει υλική πραγματικότητα και για τα 6 δισεκατομμύρια. Ναι μπορούμε…. Δημήτρης Αργυρός
Πηγή