Φυλακή Bastoy: Ένα διαφορετικό σωφρονιστικό σύστημα

Ένας κρατούμενος κάνει ηλιοθεραπεία στο μπαλκόνι του σπιτιού του

Στη φυλακή Bastoy στη Νορβηγία οι βαρυποινίτες κρατούμενοι ζουν σε συνθήκες που πολλοί θα ζήλευαν. Οι επικριτές καταγγέλλουν τις πολυτέλειες που παρέχονται στους κρατουμένους, ωστόσο οι υποστηρικτές επικαλούνται τα στατιστικά δεδομένα που δείχνουν το χαμηλότερο ποσοστό υποτροπής στην Ευρώπη.

Όταν κάποιος φτάνει στο νησί Bastoy, που έχει μετατραπεί σε μια τεράστια φυλακή για βαρυποινίτες, συνειδητοποιεί πως ότι γνώριζε για το σωφρονιστικό σύστημα θα πρέπει να το ξεχάσει. 

Το νησί βρίσκεται 46 μίλια νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας της Νορβηγίας, του Όσλο. Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος της Guardian μόλις έφτασε το φέρι στο λιμάνι τον καλωσόρισε ένας κρατούμενος, ο οποίος έχει καταδικαστεί σε φυλάκιση 14 ετών για εμπόριο ναρκωτικών. «Μου χαμογελά και μου δίνει το χέρι. Είμαι ο Peter», γράφει.

Όπως σημειώνει ο Erwin James της Guardian, ο Peter πριν μεταφερθεί στο Bastoy ήταν σε φυλακή υψίστης ασφαλείας για οκτώ χρόνια. «Εδώ θα κερδίσουμε την εμπιστοσύνη και θα καταλάβουμε την ευθύνη που έχουμε», σημειώνει ο κρατούμενος.

Η Νορβηγία έχει περίπου 4.000 κρατούμενους. Ο δημοσιογράφος αναφέρει πως στο παρελθόν είχε επισκεφτεί μια ακόμα φυλακή υψίστης ασφαλείας της χώρας στη Skien, 20 χλμ βόρεια του Όσλο. Η εν λόγω φυλακή εξωτερικά έμοιαζε με κάθε άλλη φυλακή, ένα φρούριο όπου μέσα ήταν οι μεγαλύτεροι εγκληματίες της χώρας. Πρόσφατα ένας από τους κρατούμενούς της ήταν και ο Μπρέιβικ,

Όμως στην πραγματικότητα το μόνο που θύμιζε φυλακή ήταν η στέρηση της ελευθερίας των κρατουμένων. Τα κελιά στη Skien  είχαν τηλεοράσεις, υπολογιστές, ιδιωτικές τουαλέτες και μπανιέρες. Το σύστημα της Νορβηγίας προβλέπει υψηλότερη ποινή έως 21 χρόνια. Όσο είναι κρατούμενοι οι βαρυποινίτες συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Ένας από τους καθηγητές σημειώνει πως σε όλες τις φυλακές της Νορβηγίας εφαρμόζεται το ίδιο μοντέλο και όπως υποστηρίζει ίσως να είναι ο λόγος που η χώρα έχει τα χαμηλότερα ποσοστά υποτροπής στην Ευρώπη, κάτω από το 30%. Όπως σημειώνεται στη Guardian το αντίστοιχο ποσοστό της Βρετανίας είναι πάνω από 60%.

Ο Peter εξηγεί πως η ζωή στο Bastoy είναι σαν να ζεις σε ένα χωριό, μια κοινότητα. «Όλοι πρέπει να δουλεύουν για το σύνολο. Έχουμε όμως και ελεύθερο χρόνο για να μπορέσουμε να κάνουμε ότι θέλουμε, όπως να ψαρέψουμε ή να κάνουμε μπάνιο το καλοκαίρι. Γνωρίζουμε πως είμαστε κρατούμενοι αλλά εδώ αισθανόμαστε άνθρωποι», σημειώνει.

Η σχέση του ανθρώπου με την φύση

Όλη η ιστορία του ανθρώπου και η σχέση του με την φύση σε 4 λεπτά... 

Η Κρήτη στον Εμφύλιο

Η Κρήτη είχε το δικό της μερτικό στον Εμφύλιο. Ωστόσο, η συμεμτοχή της ήταν αναλογικά μικρή. Ακόμα και χρονικά ο Εμφύλιος στην Κρήτη ήταν περιορισμένος – όλα άρχισαν τον Μάιο του ’47 και είχαν τελειώσει τον Οκτώβριο του ’48. Ωστόσο στο μεγάλο νησί  δεν έλειψαν οι θάνατοι, αλλά και οι αγριότητες.
Ήταν λόγοι πολιτικής παράδοσης, τοπικών συνθηκών στην Κατοχή και γεωγραφίας που η Κρήτη  δεν γνώρισε έναν γενικευμένο ανελέητο εμφύλιο, όπως η Πελοπόννησος ή η Μακεδονία.
Η βενιζελική παράδοση ήταν κυρίαρχη στην Κρήτη – και παρέμεινε έτσι σχεδόν ως τις μέρες μας. Αυτό είχε ως συνέπεια την αποφυγή των διχασμών πριν την Κατοχή, οι οποίοι σε άλλες περιοχές προϋπήρχαν και φούντωσαν.
Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ είχαν παρουσία στην αδιάκοπη και έντονη αντίσταση των Κρητικών, η οποία όμως απείχε πολύ από το να είναι ηγεμονική. Επιπλέον, στην Κρήτη δεν υπήρξαν μαζικά φαινόμενα συνεργασίας με τους Γερμανούς, αλλά μεμονωμένες περιπτώσεις. Το σύνολο του πληθυσμού ήταν σταθερά στο πλευρό των αντιστασιακών ομάδων (οι οποίες στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν βενιζελικές – αντικομμουνιστικές) αλλά και των Άγγλων, η παρουσία των οποίων στο νησί ήταν μόνιμη και η τοπική τους επιρροή  εξαιρετικά σημαντική – αν πιστέψουμε (και δεν έχουμε λόγο να μη το κάνουμε) τον Antony Beevor (1). Τέλος, οι ειδήσεις από τον εμφύλιο της Κατοχής στην ηπειρωτική Ελλάδα ανάμεσα στο ΕΑΜ και τις άλλες οργανώσεις δεν έφταναν στην Κρήτη, ώστε να επηρεάσουν το τοπικό φρόνημα. Ίσως έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι οι αντιστασιακές οργανώσεις (και το ΕΑΜ) έκαναν απανωτές… συσκέψεις, με πρωτοβουλία των Άγγλων.
Έτσι η Κρήτη δεν είχε κατοχικό Εμφύλιο, κάτι που αποδείχτηκε ευεργετικό και για τη συνέχεια.
Αλλά οι συγκρούσεις δεν έλειψαν. Αντιγράφω από το αφιέρωμα του «Ριζοσπάστη» (2):  

Η πρώτη αξιόλογη σύγκρουση της ομάδας του Ποδιά με κυβερνητικές δυνάμεις σημειώθηκε στα Λασηθιώτικα Βουνά, στη θέση Σκοτεινά Λακκάκια, όπου ο εχθρός πανικοβλήθηκε και ένας χωροφύλακας σκοτώθηκε. Η σημαντικότερη, όμως, επιχείρηση της ομάδας πραγματοποιήθηκε στις 9 του Μάη, όταν αυτή χτύπησε και κατέλαβε, ύστερα από εφτάωρη μάχη, την Ιεράπετρα, επιφέροντας στον αντίπαλο σημαντικές απώλειες σε νεκρούς. (…)
Την ίδια μέρα της κατάληψης της Ιεράπετρας από τους αντάρτες του Ποδιά, εκατοντάδες λαού συγκεντρώθηκαν μπροστά στη Νομαρχία Ηρακλείου και άρχισαν να ζητούν να φύγουν ο Γύπαρης και οι χωροφύλακές του από την Κρήτη, να επανέλθουν οι εξόριστοι ΕΑΜίτες στα σπίτια τους και να σταματήσει ο εμφύλιος πόλεμος στο νησί. Εκ διαμέτρου αντίθετη ήταν η στάση του νομάρχη Νάθαινα, που ανήκε στο Λαϊκό Κόμμα, αλλά και της μεγάλης μερίδας των βενιζελικών πολιτευτών, καθώς και των βενιζελικών «καπεταναίων», και κατά πρώτο λόγο του Εμμανουήλ Μπαντουβά, οι οποίοι σε σύσκεψη που είχε συγκροτηθεί πριν από πέντε μέρες, είχαν, χωρίς συζήτηση, απορρίψει την οποιαδήποτε συμφιλίωση με τις ΕΑΜικές δυνάμεις.