Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές συνεχίζονται οι μάχες ανάμεσα στο ισλαμικό κράτος (ΙΚ) και τους Κούρδους μαχητές των Μονάδων Λαϊκής Προστασίας (YPG) για τον έλεγχο της πόλης Κομπάνι που βρίσκεται στα τουρκοσυριακά σύνορα.
http://
Πρόκειται για ένα ακόμα επεισόδιο στην επέλεση του ΙΚ, επέλαση που, κατά τη γνώμη μας, εντάσσεται στην στρατηγική του δυτικού ιμπεριαλισμού και πραγματοποιείται με την ευγενική του χορηγία.
Η προκλητική απραξία της Τουρκίας και η έμμεση-άμεση στήριξή της στους αντιδραστικούς τζιχαντιστές, έχει ήδη πυροδοτήσει εξέγερση στις κουρδικές περιοχές και η απόπειρα καταστολής της από τον τουρκικό στρατό έχει ως αποτέλεσμα εκατοντάδες τραυματίες και τουλάχιστον δώδεκα νεκρούς Κούρδους διαδηλωτές.
Μα ποιοι είναι επιτέλους αυτοί οι τζιχαντιστές που επελευνάνουν εδώ και μήνες, αποκεφαλίζουν ομήρους και τροφοδοτούν με -χρήσιμες- εικόνες φρίκης τα δυτικά μέσα ενημέρωσης; Η απάντηση είναι ιδιαίτερα απλή και πρέπει αρχικά να αναζητηθεί στις συριακές δυνάμεις της αντιπολίτευσης, όσο και αν αυτό χαλάει τις βολικές αυταπάτες όσων επέμεναν και επιμένουν εδώ και τέσσερα χρόνια να μιλούν για διαρκή αραβική άνοιξη και αέναη συριακή εξέγερση.
Το ΙΚ είναι γνήσιο τέκνο του δυτικού ιμπεριαλισμού, γιγαντώθηκε με αμερικανικά κεφάλαια και όπλα, εκπαιδεύτηκε από την καπιταλιστική Τουρκία και ενισχύθηκε από τη μονίμως φιλοδυτική και αντιδραστική Σαουδική Αραβία. Το ΙΚ δεν έχει απολύτως τίποτα κοινό με το ριζοσπαστικό ισλαμισμό της Χαμάς και της Χεσμπολά ή για την ακρίβεια αποτελεί το ακριβώς αντίθετό τους.
Πριν από ένα χρόνο είχαμε υποστηρίξει πως η συριακή εξέγερση αποτελούσε πλέον ένα μύθευμα και πως η συριακή αντιπολίτευση ήταν ένα υβρίδιο ιμπεριαλισμού και ουαχαβίτικου ισλαμισμού.
Η γιγάντωση του ΙΚ είναι επίσης απόρροια της ιμπεριαλιστικής πολιτικής στο Ιράκ και την ευρύτερη περιοχή την τελευταία δεκαετία. Η κατοχή του Ιράκ, η περιθωριοποίηση του σουνιτικού στοιχείου από την πολιτική ζωή, η υποδαύλιση των εθνοθρησκευτικών συγκρούσεων μέσα από την κλασική συνταγή του “διαίρει και βασίλευε”, δημιούργησαν μια πελώρια μαύρη τρύπα από την οποία αναδύθηκε ο τζιχαντισμός ως πολιτικό κίνημα, ελκτικό για τις φτωχές πληβειακές σουνίτικες μάζες. Το ΙΚ οργάνωσε και νοηματοδότησε την οργή αυτών των μαζών, μετατρέποντάς τη σε αντιδραστική δύναμη.
Ο ιμπεριαλισμός των Ήπα και της ΕΕ χρηματοδότησε αδρά τη συριακή αντιπολίτευση, προσφέροντάς της υπερσύγχρονο οπλισμό ώστε να ανατρέψει τον Άσαντ και να εγκαθιδρύσει ένα φιλονατοϊκό προτεκτοράτο. Αυτή η στήριξη εντασσόταν στην επιθετική στρατηγική των Ήπα και των συμμάχων τους απέναντι στη Ρωσία η οποία το Σεπτέμβριο του 2013 είχε κερδίσει μια διπλωματική νίκη με την πρότασή της για ελεγχόμενη καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας. Με άλλα λόγια η στήριξη της δύσης σε έναν εσμό από ισλαμικές πολιτοφυλακές που μάχονταν το συριακό καθεστώς παρήγαγε και το -σε ενα βαθμό (αν και αυτό είναι σχετικό) αυτονομημένο- ΙΚ. Η κυριαρχία του στο Ιράκ και ο έλεγχος του Τικρίκ και τον πετρελαιοπηγών ενίσχυσε τη δύναμη του αποφέροντάς του υλικά οφέλη από το λαθρεμπόριο πετρελαίου.
Εδώ μπορούμε να επισημάνουμε πως οι Ήπα βρίσκονται σε ανοικτό ανταγωνισμό με την Κίνα και τη Ρωσία, η αμερικανική οικονομία χάνει συνεχώς την πρωτοκαθεδρία της και συνεπώς ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός μπορεί μόνο μέσω της στρατιωτικής του κυριαρχίας και της εκμηδένισης του γεωπολιτικού ρόλου Κίνας-Ρωσίας να διατηρήσει την ηγεμονία του ως παγκόσμιο αφεντικό. Μάλιστα η αντίφαση ανάμεσα στην οικονομική παρακμή των Ήπα και στην στρατιωτική τους υπεροπλία καθιστά την “πολεμοχαρή” τους διάσταση ιστορική αναγκαιότητα, με ό,τι και αν αυτό σημαίνει για την πάσχουσα ανθρωπότητα.
Χωρίς να υποτιμούμε τις υπαρκτές αντιθέσεις στο νατοϊκο στρατόπεδο (Γερμανία-Ήπα), οι Ήπα δεν έχουν άλλη επιλογή από την απροκάλυπτη επιθετικότητα απέναντι στους κύριως ανταγωνιστές της, την Κίνα και τη Ρωσία.
Από την Ουκρανία, μέχρι τη Συρία, την Αίγυπτο, τη Λιβύη και εσχάτως το Χονγκ-Κονγκ διεξάγεται ένας ακήρυκτος πόλεμος, ανεξάρτητα αν παίρνει τη μορφή εξεγέρσεων για να ξεγελά τη διαρκώς απατημένη αριστερά της χορτάτης δύσης. Η αραβική άνοιξη δεν πραγματοποιείται σε χωρικό ή χρονικό κενό. Από την πρώτη στιγμή μετά την Τυνησία, ο ιμπεριαλισμός και οι τοπικοί περιφερειακοί παίκτες προσπαθούν -και δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό το πετυχαίνουν- να καθορίσουν τις εξελίξεις και να επιβάλλουν τα συμφέροντά τους.
Στο πλαίσιο αυτής της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας, η πολιτισμένη Δύση δεν έχει κανένα πρόβλημα να εκπαιδεύσει και να ξαμολήσει τα μαντρόσκυλα του ΙΚ απέναντι στον Άσαντ στη Συρία, αλλά και τη Χεσμπολά στο Λίβανο, για να κάνουν τη βρώμικη δουλειά.
Η ανάδυση των Κούρδων της Συρίας που δεν έχουν καμία σχέση με τους ιρακινούς δοσίλογους τύπου Μπαρζανί και Ταλαμπανί εξηγεί γιατί η Τουρκία όχι μόνο υποστήριξε ανοιχτά το ΙΚ, αλλά παρατηρεί με εμφανή χαρά τους πραγματικά ηρωϊκούς Κούρδους μαχητές και μαχήτριες να δίνουν μια άνιση μάχη στα σύνορα της με τους ιμπεριαλο-τζιχαντιστές. Ουσιαστικά ο Ερντογάν και η τουρκική αστική τάξη περιμένουν το ΙΚ να συντρίψει τη μόνη πραγματική αντι-ιμπεριαλιστική και εθνικοαπελευθερωτική δύναμη στην περιοχή, να κάνει δηλαδή τη βρωμοδουλειά για αυτούς και μετά ο τουρκικός στρατός να εισβάλει ως νόμιμος εγγυητής και να επιβάλλει την τάξη.
Πλάι στην τουρκική αστική τάξη που βλέπει με τρόμο την πιθανότητα ενός κουρδικού κράτους στη Συρία (οι Κούρδοι έχουν έρθει σε συμφωνία αυτονομίας με τον Άσαντ), οι διεφθερμένοι πρίγκηπες της Σ.Αραβίας για τους δικούς τους λόγους και συμφέροντα στηρίζουν ξεκάθαρα το ΙΚ ως ανάχωμα απέναντι στον μόνιμο περιφερειακό τους ανταγωνιστή, το Ιράν και το σιϊτικό ριζοσπαστικό ισλάμ της Χεσμπολά.
Ουσιαστικά τα συμφέροντα του δυτικού ιμπεριαλισμού, της Τουρκίας και της Σ.Αραβίας βρίσκονται σε ευθυγράμμιση, καθώς όλοι προτιμούν τη στήριξη του ΙΚ, ανεξάρτητα από τις ρητορικές καταδίκες. Η συντριβή του ΙΚ θα ισχυροποιούσε όλους τους εχθρούς τους: τα “κράτη-παρίες”, τη Χεσμπολά και το κουρδικό αντάρτικο. Για αυτό και η αμερικανική-συμμαχική αεροπορία δεν μπορεί δήθεν να διακρίνει τις θέσεις του ΙΚ, αξιωματούχοι του Πενταγώνου μας λένε πως εκτός από το Κομπάνι υπάρχουν και άλλα μέτωπα, ο τουρκικός στρατός κάνει επίδειξη δύναμης στις κουρδικές περιοχές, ενώ όλοι κάνουν μπίζνες με το λαθρεμπόριο ιρακινό πετρελαίου που αποφέρει τρομακτικά κέρδη στο ΙΚ.
Ακόμα και τώρα οι Ηπα και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί τους, εξακολουθούν να χρηματοδοτούν και να εξοπλίζουν τη μετριοπαθή συριακή αντιπολίτευση, η οποία όμως έχει συμμαχήσει με το ΙΚ ενάντια στον Άσαντ, ενώ η Τουρκία ζητά ως εγγύηση για να συνδράμει, την επιβολή απαγόρευσης πτήσεων!(μόνο που το ΙΚ δεν έχει αεροπλάνα, ενώ ο Άσαντ έχει.)
Εξάλλου οι βαρβαρότητες των τζιχαντιστών επιτρέπουν στη δύση αφενός να εμφανίζεται ως κοιτίδα πολιτισμού, αφετέρου νομιμοποιούν στα μάτια της απαθούς και φοβισμένης “κοινής γνώμης” των χωρών της μια σειρά από ιμπεριαλιστικούς “πολέμους κατά της τρομοκρατίας”.
Είναι πράγματικά εντυπωσιακό και μακριά από κάθε είδους συνωμοσιολογικές προσεγγίσεις: το ΙΚ είναι εν πολλοίς δημιούργημα των ιμπεριαλιστών, φαινομενικά αυτονομημένο δρα ως καταλύτης στην ευρύτερη περιοχή υλοποιώντας την τριχοτόμηση του Ιράκ, τη διάλυση κάθε αντιιμπεριαλιστικής προοπτικής, εξωραϊζει τη δυτική βαρβαρότητα και ταυτόχρονα αποτελεί τον βολικό εχθρό-άλλοθι για την ιμπεριαλιστική επέμβαση στο όνομα φυσικά της προάσπισης του δυτικού πολιτισμού.
Δεν παραβλέπουμε πως πλέον το ΙΚ ακολουθεί τη δική του ατζέντα, θεωρώντας πως μπορεί να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία για να επιβάλλει το δικό του αντιδραστικό σχέδιο. Ούτε ανάγουμε την αντιδραστική του δυναμική σε ένα καλά στημένο σχέδιο, αφού και τα σχέδια δρουν σε ένα μη απολύτως ελεγχόμενο και αντιφατικό περιβάλλον. Αυτό που λέμε είναι πως ο ιμπεριαλισμός εξέθρεψε συνειδητά το φαιό αυτό μόρφωμα και πως μόνο αδαείς μπορούν να νομίζουν πως το κεφάλαιο έχει κάποιο ταμπού ή κάποιο ανθρωπιστικό όριο στις συμμαχίες του. Θεωρούμε επίσης πως το πολιτικό σχέδιο των τζιχαντιστών βραχυπρόθεσμα ταυτίζεται με αυτό των ιμπεριλιαστικών δυνάμεων και πως μακροπρόθεσμα ο δυτικός ιμπεριαλισμός προτιμά ένα ελεγχόμενο χαλιφάτο, από ένα αντιιμπεριαλιστικό συριακό Κουρδιστάν ή μια ενισχυμένη Χεζμπολά. Δε θα είναι δα και η πρώτη φορά που το πολιτικό ισλάμ θα έχει χρησιμοποιηθεί ως πέμπτη φάλλαγγα από την “κοσμική δύση”, ούτε και η πρώτη φορά που φανατικοί ουαχαβίτες θα στραφούν ενάντια στους πρώην συμμάχους. Μόνο που το παιχνίδι με τη φωτιά των ιμπεριαλιστών θα το πληρώσουν πρώτα και κύρια οι καταπιεσμένοι ανεξάρτητα από το θρήσκευμά τους.
Μένει να δούμε αν η πραγματικότητα της ταξικής πάλης, αν η ηρωϊκή αντίσταση των Κούρδων μαχητών μπορέσει να χαλάσει τα αντιδραστικά σχέδια των Αμερικανών και των συμμάχων τους. Γι’ αυτό χρειάζεται όμως η ενεργητική αντίσταση του συνειδητού προλεταριάτου της δύσης που θα μπορέσει να δει πέρα από τα χοντροειδή τηλεοπτικά σχήματα του ισλαμικού βαρβαρισμού, θα μπορέσει να διακρίνει πέρα από την απατηλή όψη των φαινομένων τον πραγματικό του εχθρό, ο οποίος βρίσκεται, ως συνήθως, στην ίδια του τη χώρα και δεν είναι άλλος από το αποκρουστικό πρόσωπο της βαθιά σάπιας αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού.
Στον ασύμμετρο πόλεμο που μαίνεται και που ανά πάσα στιγμή μπορεί να μεταφερθεί στο εσωτερικό των μητροπόλεων δε θα ενώσουμε τις φωνές μας με αυτές των αφεντάδων, ούτε θα υπερασπιστούμε τον παρηκμασμένο δυτικό πολιτισμό. Δε θα βολευτούμε με τις ίσες αποστάσεις, ούτε θα κάνουμε λόγο γενικά και αφηρημένα για ενδοϊμπεριαλιστικές συγκρούσεις.
Σε όποιον έλαχε να γεννηθεί στη δύση και συνειδητά στρατεύεται στο κομμουνιστικό όραμα, το καθήκον του είναι το ίδιο εδώ και δύο αιώνες, αυτό που η ιμπεριαλιστική αριστερά στιγματίζει ως γραφικό: καμία εθνική ενότητα, ανατροπή της αστικής τάξης, για την επανάσταση και τον κομμουνισμό. Αλλιώς καραδοκεί ο πόλεμος και ο “γλυκός θάνατος για την πατρίδα” για τους προλετάριους που περίσσεψαν και που στα πτώματά τους θα οικοδομηθεί ένας νέας κύκλος καπιταλιστικής συσσώρευσης.
Άκης Τζάρας
ΥΓ: Άραγε όλοι εκείνοι που στην Αίγυπτο τον Ιούλιο του 2013 δεν είδαν πραξικόπημα αλλά επανάσταση, στη Λιβύη το 2011 είδαν εξέγερση και όχι ιμπεριαλιστική επέμβαση, στη Συρία έκαναν λόγο για εξέγερση που συνεχίζεται και έκαναν πως δεν έβλεπαν τον ιμπεριαλιστικό ισλαμισμό, ενώ ήταν λαλίστατοι για τους ισλαμιστές της Χαμάς και της Χεσμπολά. Άραγε όλοι αυτοί που στην Ουκρανία δεν είδαν και δε βλέπουν ακόμα τους ναζί αλλά τον “ουκρανικό λαό να εξεγείρεται ενάντια στο ρωσόφιλο δικτάτορα και το ρωσικό επεκτατισμό”, όλοι αυτοί που έχουν πολλά να πουν για τη ρωσική ή κινεζική επιθετικότητα αλλά τίποτα για τον ιμπεριαλισμό της χώρας τους θα συνεχίσουν απτόητοι το ίδιο μοτίβο τώρα που ξεσπά με την ευγενική χορηγία της CIA το κίνημα της ομπρέλας στο Χονγκ Κονγκ; Τότε επειδή η ανοησία από μόνη της δεν αποτελεί δικαιολογία μάλλον ο ορος σοσιαλιμπεριαλισμός (ή και αναρχοιμπεριαλισμός) θα γίνεται ολοένα και πιο επίκαιρος.
O παράγοντας ISIS: Μία συζήτηση του Ταρίκ Αλί με τον Πάτρικ Κόκμπερν
Ο Ταρίκ Αλί συζητά με τον ανταποκριτή του Independent στη Μέση Ανατολή, Πάτρικ Κόκμπερν για την εμφάνιση του ISIS, τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και την αμηχανία της Δύσης απέναντι στο σκηνικό που διαμορφώνεται.
https://www.youtube.com/
Τo κείμενο της συνέντευξης στα ελληνικά στο barikat.gr
https://barikat.gr/
========================
H επέλαση του Iσλαμικού Κράτους, αποτελεί τον παράγοντα που τοποθετεί νέα δεδομένα στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Το Barikat μεταφράζει και παρουσιάζει – σε βίντεο με ελληνικούς υπότιτλους και σε κείμενο - τη συζήτηση του Ταρίκ Αλί με τον ανταποκριτή του Independent στη Μέση Ανατολή, Πάτρικ Κόκμπερν για την εμφάνιση του ISIS, τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην περιοχή και την αμηχανία της Δύσης απέναντι στο σκηνικό που διαμορφώνεται.
Οι παραπομπές προστέθηκαν από το Barikat προς βοήθεια των αναγνωστών, ειδικά όσον αφορά πρόσωπα, έννοιες ή εν προκειμένω θρησκευτικές διαφορές που παραμένουν θολές στον πέραν της Μέσης Ανατολής πληθυσμό.
https://barikat.gr/
Tαρίκ Αλί: Έχω μια συζήτηση με τον Πάτρικ Κόκμπερν, ο οποίος μπορεί μονάχα να περιγραφεί ως ένας βετεράνος ρεπόρτερ και θαραλλέος δημοσιογράφος που έχει καλύψει τους πολέμους των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, από τότε που ξεκίνησαν, με την εισβολή στο Ιράκ και έστελνε ρεπορτάζ από την περιοχή πολύ πριν αρχίσουν οι κυρώσεις ενάντια στο Ιράκ, δηλαδή οι Πόλεμοι του Κόλπου.
Είμαστε τώρα σε ένα κρίσιμο σημείο, στο οποίο έχει κάνει την εμφάνιση της μια νέα οργάνωση.
Ο Πάτρικ, έχει γράψει ένα νέο βιβλίο, με τίτλο “Τhe Jihadis Return”, το οποίο είναι ένα εκτενές δοκίμιο για την ανάδυση του ISIS και τις διασυνδέσεις του με τον Σουνίτικο1 πληθυσμό στο Ιράκ, όπως και για τις πιθανές συνέπειες που έχει αυτό το γεγονός για την περιοχή. Ακριβώς επειδή δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για το ότι αυτό ανοίγει ακόμα ένα μέτωπο στον ατελείωτο πόλεμο, ο οποίος έχει φέρει την απόλυτη δυστυχία για τους ανθρώπους που ζούν στον Αραβικό κόσμο σήμερα.
Πάτρικ Κόκμπερν: Λοιπόν, αυτοί (σ.σ. το ISIS) προέρχονται σχεδόν απευθείας από τον πυρήνα της Αλ Κάιντα στο Ιρακ, η οποία είχε φτάσει στο υψηλότατο επίπεδο επιρροής της το 2006 και το 2007 όταν αποτέλεσε ένα από τα στοιχεία – αλλά όχι το μοναδικό - που αποτέλεσαν την αντίσταση των Σουνιτών απέναντι στην Σιίτικη κυβέρνηση και τις δυνάμεις κατοχής των ΗΠΑ. Ιδεολογικά, προέρχεται από το Τζιχαντικό κίνημα και στην πραγματικότητα τα θρησκευτικά τους πιστέυω δεν διαφέρουν και τόσο από τον Σαουδικό Σαλαφισμό2, την παραλλαγή του Ισλάμ που πρακτικά αποτελεί την επίσημη κρατική θρησκεία στη Σαουδική Αραβία, μαζί με τη δυσφήμιση των Σιιτών3 ως αιρετικών, των Χριστιανών και των Εβραίων. Αυτό που κάνουν είναι να ανυψώνουν αυτά τα θρησκευτικά τους πιστεύω σε ένα ανώτερο και πιο βίαιο επίπεδο, το οποίο είναι σε γενικές γραμμές το περιεχόμενο του Τζιχαντικού κινήματος.
Ταρίκ Αλί: Μπορώ να σε διακόψω εδώ; Το Τζιχαντικό κίνημα δεν υπήρχε στο Ιράκ πριν την εισβολή των Αμερικάνων και την επακόλουθη κατοχή.
Π.Κόκμπερν: Όχι, δεν υπήρχε. Και ο Σαντάμ συλλάμβανε οποιονδήποτε ήταν στα φανερά Τζιχαντιστής. Εννοώ πως πάντα αποτελούσε μια παράλογη υποκρισία τον καιρό της εισβολής, να ισχυρίζεσαι ότι ο Σαντάμ είχε την οποιαδήποτε ανάμειξη με τους Τζιχαντιστές ή την 11η Σεπτεμβρίου. Αν και ήταν τόση η ένταση της προπαγάνδας που εκείνη την περίοδο το 60% των Αμερικάνων πίστευε ότι με κάποιο τρόπο ο Σαντάμ συνδεόταν με την 11η Σεπτεμβρίου.
Τ.Αλί: Οπότε, ακολουθώντας τα όσα είπες, έχουμε την Αμερικάνικη κατοχή, έχουμε μια Σιίτικη κυβέρνηση, στην οποία έδωσαν αμέσως την εξουσία και έχουμε την έναρξη μιας εξέγερσης τις πρώτες μέρες της κατοχής, στην οποία εμπλέκονται όχι μόνο Σουνίτες αλλά επίσης και ο Muqtada al-Sadr4 ο οποίος ήταν πολύ εχθρικός απέναντι στην κατοχή. Τι συνέβη και οδήγηθήκαμε στη διάσπαση αυτού του είδους της αντίστασης η οποία ήταν αρχικά μια συνδυασμένη αντίσταση στην οποία Σιίτικες ομάδες όπως του Muqtada παρείχαν ιατρική περίθαλψη και βοήθεια στην πολιορκούμενη Φαλούτζα; Γιατί διασπάστηκαν;
Π.Κόκμπερν: Η ενότητα μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών στην αντίσταση κατά των Αμερικάνων γινόταν πάντα δειλά, αν και οι Αμερικάνοι την έπαιρναν πολύ στα σοβαρά. Εννοώ ότι τα απομνημονεύματα των Αμερικάνων στρατηγών αναφέρουν ότι εκείνη την περίοδο πραγματικά ανησυχούσαν για το ότι αυτές οι δύο ομάδες θα μπορούσαν να ενωθούν αντιστεκόμενες στην κατοχή. Και ίσως μία από τις πολλές καταστροφές που συνέβησαν στο Ιράκ ήταν το ότι δεν κατάφεραν να ενωθούν, και παρέμειναν σεχταριστές, στην πραγματικότητα πιο σεχταριστές, ειδικά η πλευρά των Σουνιτών.
Εκείνη την εποχή, η Αλ Κάιντα στο Ιράκ ήταν μόνο ένα από τα κινήματα αντίστασης στην κατοχή, αλλά ήταν προφανές στη Βαγδάτη, τον καιρό που είχα βρεθεί σε κάποιες ενημερώσεις προς δημοσιογράφους από τους Αμερικάνους, πως ό,τι συνέβαινε, με βάση τα όσα έλεγε ο εκπρόσωπος του στρατού, χρεωνόταν στην Αλ Κάιντα. Φυσικά, αυτό το σενάριο δούλεψε πίσω στις ΗΠΑ, αλλά στο Ιρακ είχε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα, δηλαδή άνθρωποι που ήταν ενάντια στην κατοχή σκέφτονταν: «Α, η Αλ Κάιντα οργανώνει την αντίσταση, ας πάρουμε μια μαύρη σημαία και ας ενωθούμε μαζί τους».
Τ.Αλί: Και έτσι, αν φτάσουμε να αναφερθούμε στην ταχύτητα με την οποία η συγκεκριμένη οργάνωση σάρωσε τμήματα του Ιρακ, τα οποία αναφέρεις και εσύ στο βιβλίο σου, πώς εξηγείς την ολοκληρωτική κατάρρευση του Ιρακινού στρατού, Πάτρικ; Μήπως είναι κατά μία έννοια όχι και τόσο διαφορετικός από το στρατό που έφτιαξαν οι Δυτικοί στο Αφγανισταν, δηλαδή ένας στρατός που δεν ήταν προετοιμασμένος να πολεμήσει και να δώσει τη ζωή του για τις ΗΠΑ;
Π.Κόκμπερν: Ναι, και πολύ περισσότερο. Εννοώ ότι είναι δύσκολο να σκεφτείς κάποιο αλλο ιστορικό παράδειγμα στο οποίο υπάρχει ένας στρατός 300 η 350 χιλιάδων ανδρών, όπως ο Ιρακινός στρατός, για τον οποίο έχουν δαπανηθεί μέσα σε τρία χρόνια 41,6 δις δολλάρια, αλλά αυτός να διαλύεται από την επίθεση περίπου δύο χιλιάδων ανθρώπων στη Μοσούλη. Τι συνέβη πραγματικά; Λοιπόν, ο στρατός ήταν εξαιρετικός. Μιλώντας όμως με έναν Ιρακινό στρατηγό ο οποίος εξωθήθηκε σε συνταξιοδότηση, μου είπε ότι η αφετηρία της καταστροφής ήταν οι ίδιοι οι Αμερικάνοι οι οποίοι επέμειναν να δοθεί το κομμάτι των προμηθειών και τα σχετικά, σε εξωτερικούς συνεργάτες δηλαδή να ιδιωτικοποιηθούν.
Έτσι αμέσως, ένας συνταγματάρχης ενός τάγματος το οποίο ονομαστικά είχε 600 άνδρες, έπαιρνε χρήματα για 600 άνδρες αλλά στην πραγματικότητα είχε μονάχα 200 και το υπόλοιπο ποσό πήγαινε στις τσέπες των αξιωματικών. Χρήματα που θα πήγαιναν σε καύσιμα και σε οπλισμό. Τον καιρό της πτώσης της Μοσούλης, υποτίθεται ότι βρίσκονταν 30.000 στρατιώτες εκεί. Στην πραγματικότητα εκτιμάται ότι βρίσκονταν εκεί μόνο το ένα τρίτο. Επειδή αυτό που έκανες ήταν το εξής: Καταταγόσουν στο τρατό, έπαιρνες όλο το μισθό σου και μετά έσπαγες προμήθεια το μισό στον ανώτερο σου, ο οποίος τον μοιραζόταν με τους υπόλοιπους αξιωματικούς. Θυμάμαι έτσι, περίπου ένα χρόνο πριν μιλώντας με ένα ανώτερο πολιτικό στέλεχος από το Ιράκ, ο οποίος μου είπε: «Κοίτα, ο στρατός θα καταρρεύσει αν δεχθεί επίθεση». Του είπα πως σίγουρα κάποιοι θα πολεμήσουν όμως και μου απάντησε: «Όχι, όχι, όχι, δεν καταλαβαίνεις. Αυτοί οι αξιωματικοί δεν είναι πολεμιστές, είναι επενδυτές!».
Δεν ενδιαφέρονται να πολεμήσουν κανένα. Ενδιαφέρονται να βγάλουν λεφτά από αυτή την επένδυση. Σίγουρα, έπρεπε να αγοράσεις τη θέση σου. Έτσι το 2009, αν ήθελες να γίνεις συνταγματάρχης στον Ιρακινό στρατό θα σου κόστιζε περίπου 20.000 δολλάρια, πιο πρόσφατα το ποσό αυτό έφτασε στα 200.000 δολλάρια. Θες να γίνεις διοικητής μεραρχίας, και υπάρχουν 15 μεραρχίες, θα σου κοστίσει 2 εκατομμύρια δολλάρια. Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι τρόποι να βγάλεις χρήματα. Τα σημεία ελέγχου στους δρόμους λειτουργούν σαν τελωνεία και υπάρχει ταρίφα για κάθε φορτηγό που θέλει να περάσει. Γι’ αυτό λοιπόν «την έκαναν», με επικεφαλής τον διοικητή της μεραρχίας και τους τρείς στρατηγούς, μπήκαν σε ένα ελικόπτερο φορώντας πολιτικά και πέταξαν για το Ερμπίλ, την Κουρδική πρωτεύουσα. Αυτό οδήγησε στην οριστική διάλυση του στρατού.
Τ.Αλί: Αυτό είναι ένα από τα πιο εκπληκτικά γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας, Πάτρικ. Εννοώ, μπορείς να σκεφτείς κάποιο ισοδύναμο γεγονός, ακόμα και τον τελευταίο αιώνα;
Π.Κόκμπερν: Δεν μπορώ να σκεφτώ κανένα τόσο μεγάλο και άρτια εξοπλισμένο στρατό να διαλύεται. Θα μπορούσες να πεις για τη διάλυση του στρατού του Σαντάμ το ’91 όταν του επιτέθηκαν οι Αμερικάνοι, και ξανά το ίδιο για το 2003. Αλλά τότε δέχτηκε επίθεση από τη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του κόσμού και βομβαρδίστηκε. Έτσι δεν μπορούμε να έχουμε παραλληλισμό. Δείχνει όμως (σ.σ. η διάλυση του Ιρακινού στρατού σήμερα) ότι το ΙSIS ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικό στο να μπορέσει να σπείρει τον τρόμο μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, με τα βίντεο που απεικονίζουν τους αποκεφαλισμόυς Σιιτών. Έτσι οι στρατιώτες τρομοκρατήθηκαν από το ISIS.
Και επίσης, ολόκληρη η κοινότητα των Σουνιτών, περίπου 20% των Ιρακινών, ίσως 6 εκατομμύρια στις Σουνίτικες περιοχές, είχαν αποξενωθεί από το καθεστώς του Νούρι Αλ Μαλίκι5. Υπέστησαν διώξεις, δεν μπορούσαν να βρουν δουλειά, υπέστησαν συλλογική τιμωρία, νέοι άνδρες στα χωριά γύρω από τη Φαλούτζα – πολλές φορές δεν υπάρχουν πλέον νέοι άνδρες γιατί είναι όλοι στη φυλακή – οδηγούνταν προς εκτέλεση για εγκλήματα τα οποία είχαν διαπράξει άλλοι οι οποίοι είχαν ήδη εκτελεστεί. Μιλάμε για απόλυτη αυθαιρεσία. Έτσι δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι μέχρι και σήμερα το ISIS συνεχίζει να έχει υποστήριξη γιατί, παρά την αιμοδηψία του, για πολλά μέλη της Σουνίτικης κοινότητας είναι καλύτερα από το να επιστρέψει ο Ιρακινός στρατός και οι Σιίτικες πολιτοφυλακές.
Τ. Αλί: Αυτό είναι κάτι που πέρα από σένα και πιθανά άλλον ένα δημοσιογράφο σε όλα τα μέσα ενημέρωσης της Δύσης, δεν έχει αναφερθεί καθόλου. Ότι όσο βίαιη και κτηνώδης μοιάζει και είναι αυτή η ομάδα, έχει κάποιου είδους υποστήριξη ανάμεσα σε ομάδες του πληθυσμόυ.
Π.Κόκμπερν: Ναι, το ISIS έχει ορισμένα διαφορετικά είδη υποστήρικτών. Έχει τη στήριξη από την αποξενωμένη Σουνίτικη κοινότητα στο Ιράκ και τη Συρία. Αυτοί τουλάχιστον είναι οι νικητές τους, έπειτα από τις διαρκείς ήττες που υπέστησαν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι – ηττήθηκαν το ’91 από τους Αμερικάνους, ηττήθηκαν ξανά το 2003, περιθωριοποιήθηκαν, υπέστησαν διώξεις – έτσι η νίκη είναι σημαντική για αυτούς. Θεωρώ επίσης ότι έχουν αναφορά σε άνεργους νέους άνδρες, εννοώντας αυτούς που βρίσκονται στις κατώτερες τάξεις, αλλά βασικά στους φτωχούς, πολύ φτωχούς νέους άνδρες.
Τ.Αλί: Φτωχούς και ανέργους.
Π.Κόκμπερν: Φτωχούς, άνεργους νέους άνδρες χωρίς καμία προοπτική για το μέλλον. Και η εναλλακτική είναι ζοφερή. Εννοώ, οι λίγες επιτυχημένες αντεπιθέσεις από την πλευρά κυρίως των Σιιτικών και των Κουρδικών πολιτοφυλακών, οδηγούν στην εκδίωξη των Σουνιτών από τις περιοχές όπου το ISIS είχε καταλάβει εκδιώχνωντας τους Σιίτες. Έτσι, από τη σκοπιά των Σουνιτών, δεν έχουν πολλές εναλλακτικές από το να μείνουν μαζί με το ISIS.
Τ.Αλί: Και δεν υπάρχει καμία εναλλακτική οργάνωση Σουνιτών που να προσφέρει τουλάχιστον ένα διαφορετικό πολιτικό πρόγραμμα από αυτού του είδους τον φανατισμό που επιδεικνύει το ISIS; Εννοώ, τι γίνεται με την Ένωση Σουνιτών Μελετητών;
Π.Κόκμπερν: Πόλλα από όσα συμβαίνουν σχετικά με το ISIS μοιάζουν σαν απόπειρα να δαμάσεις την τίγρη. Και υπήρχε η πεποίθηση στη Βαγδάτη και νομίζω μέχρι πριν από ένα μήνα ότι ναι, το ISIS εμφανίζεται να πετυχαίνει μεγάλες νίκες αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για επιτυχίες των Σουνίτικων στρατευμάτων. Και υπάρχουν φυλές, πρώην αξιωματικοί του στρατού και κάποιοι άλλοι σαν τους μελετητές που θα εκτόπιζαν το ISIS από την περιοχή τους μόλις έπαιρναν αυτό που ήθελαν.
Και πιστεύαμε ότι αυτό ήταν ευσεβής πόθος επειδή το ISIS έχει την τάση να μονοπωλεί την εξουσία όσο συντομότερα μπορεί, ακόμα και όταν παίρνει την εξουσία σε μια περιοχή, συνεργαζόμενο με άλλους. Είναι επίσης απόλυτα παρανοϊκό με αποτέλεσμα να επρόκειτο να σκοτώσει οποιονδήποτε θεωρεί ότι μπορεί να το μαχαιρώσει πισώπλατα ή να εξεγερθεί εναντίον του. Στη Μοσούλη για παράδειγμα φαίνεται να κράτησαν ομήρους 300 άτομα. Αλλά ήταν πρώην στρατηγοί, το είδος των Σουνιτών αξιωματούχων, το είδος των ανθρώπων που υποψιάζονταν ότι μπορεί να ηγηθούν σε αυτό το είδος της αντίστασης. Και στη Συρία, στην επαρχία Deir ez-Zo, μια φυλή περίπου ξεσηκώθηκε εναντίον τους, τους συνέτριψαν αμέσως και εκτέλεσαν 700 από τα μέλη της. Έτσι, νομίζω ότι είναι απλά ευσεβείς πόθοι να φαντάζεται κανείς ότι ISIS πρόκειται να μετατοπιστεί στις περιοχές που έχει κατακτήσει.
Τ.Αλί: Ας έρθουμε στο επόμενο θέμα. Πολλοί άνθρωποι εικάζουν ότι οι Σαουδάραβες με τον ένα με τον άλλο τρόπο, αν όχι η κυβέρνηση άμεσα αλλά άνθρωποι κοντά στην κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας είναι μερικώς υπεύθυνοι για τη δημιουργία, τη βοήθεια και τη χρηματοδότηση αυτής της δύναμης ως ενός είδους πρώτης Σαουδαραβικής επέμβασης ενάντια στην κυριαρχία των Σιιτών στο Ιράκ, έπειτα από την κατοχή. Σε τι βαθμό αυτό είναι αληθές, αν όντως είναι;
Π.Κόκμπερν: Υπάρχει μια δόση αλήθειας σε αυτό, αλλά θες να αποφύγεις μια θεωρία συνομωσίας που λέει ότι οι Σαουδάραβες είναι το είδος του αφέντη που κινεί τα πιόνια στη σκακιέρα, όπως ορισμένες φορές εκτιμάται σε ορισμένα μέρη της Μέσης Ανατολής. Οι Σαουδάραβες ήταν γενικώς πάντα πίσω από το Τζιχαντικό κίνημα, πάνω απ’όλα όμως στο εξωτερικό και όχι εντός της Σαουδικής Αραβίας. Και γενικώς θα υποστηρίξουν εκείνους που αντιτίθενται στις Σιίτικες κυβερνήσεις και δεν διακρίνουν ή δεν διέκριναν στην πραγματικότητα αυτούς τους οποίους υποστηρίζουν. Αλλά είναι επίσης ξεκάθαρο ότι ένα μεγάλο μέρος της υποστήριξης τους όντως δόθηκε στο ISIS, όντως δόθηκε σε άλλες ομάδες όπως η Jabhat al-Nusra6, μέσα από ιδιωτικές δωρεές όχι μόνο από τη Σαουδική Αραβία αλλά από το Κουβέιτ, το Κατάρ και την Τουρκία.
Οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα προσπαθούσαν να διακρίνουν ανάμεσα στη μετριοπαθή Συριακή αντιπολίτευση από τη μία πλευρά και την τζιχαντική εξτρεμιστική αντιπολίτευση από την άλλη. Αλλά στην πραγματικότητα οι δυο τους βρέθηκαν μαζί, εννοώ δηλαδή ότι υπήρξε μια αναφορά μόλις αυτή την εβδομάδα από έναν ερευνητικό οργανισμό η οποία αναφέρεται σε διάφορα όπλα που βρέθηκαν στην κατοχή του ISIS και φαίνονται να τα έχει προμηθευσει τη Σαουδική Αραβία πέρυσι στην υποτιθέμενη μετριοπαθή συριακή αντιπολίτευση, αλλά αμέσως μεταφέρθηκαν ακριβώς επειδή οι απόσταση μεταξυ τους είναι πολύ πιο περιορισμένη απο όσο φαντάζεσαι.
Τ.Αλί: Ναι και υπάρχει μια αναφορά νομίζω, στης σημερινές εφημερίδες ότι ο Στήβεν Σότλοφ (σ.σ. δημοσιογράφος που αποκεφαλίστηκε από το ISIS) πωλήθηκε στο ISIS από μια υποτίθεται μετριοπαθής Συριακή οργάνωση που τον είχε αιχμάλωτο.
Π.Κόκμπερν: Ναι, η οικογένεια του το δήλωσε αυτό. Και είναι επίσης ενδιαφέρον ότι αμέσως ο αμερικανός εκπρόσωπος είπε : όχι, όχι αυτό δεν συνέβη, γιατι μπορούν να δουν πόσο πολύ υπονομεύει κάτι τέτοιο αυτό που ίσως είναι η πολιτική που θα ανακοινώσει ο Ομπάμα σήμερα σχετικά με τη δημιουργία μιας μετριοπαθούς αντιπολίτευσης, ένας τρίτος πόλος, ο οποίος δήθεν θα πολεμήσει τον Άσαντ και το ISIS ταυτόχρονα.
Τ.Αλί: Αυτό είναι καθαρή φαντασία.
Π.Κόκμπερν: Είναι φαντασία… με αυτή τη μορφή. Αλλά εννοώ ότι είναι ενδιαφέρον ότι ο αρχιστράτηγος του Ελεύθερου Συριακού Στρατού7 λέει πως οι διοικητές του Ελέυθερου Συριακού Στρατού στη Συρία πλέον λαμβάνουν εντολές απευθείας από τους Αμερικάνους. Το είπε αυτός και οι άλλοι αξιωματικοί που βρίσκονται στην Τουρκία και βρίσκονται στα κεντρικά έχοντας την ευθύνη της ηγεσίας του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Ανέφερε νομίζω πως είναι 16 διοικητές στη Βόρεια Συρία και μερικοί άλλοι, περίπου 60 από μικρότερες ομάδες στο Νότο oι οποίοι τώρα παίρνουν εξοπλισμό, συμβουλές και οδηγίες απευθείας από τους Αμερικάνους.
Τ.Αλί: Μα Πάτρικ, αυτό πάλι είναι εκπληκτικό. Ότι εδώ είχαμε όχι πολύ καιρό πριν, ολόκληρο το Δυτικό κόσμο με επικεφαλής τις ΗΠΑ αποφασισμένο να ξεφορτωθεί τον Άσαντ, δίνοντας όπλα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους και όπως σημείωσες με όπλα να πηγαινοέρχονται ανάμεσα στις διάφορες οργανώσεις στη μάχη ενάντια στον Άσαντ. Και τώρα αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση στην οποία οι ΗΠΑ στην πραγματικότητα μπορεί να βομβαρδίσουν θέσεις του ISIS εντός Συρίας. Είναι αυτό πιθανό;
Π.Κόκμπερν: Λοιπόν, έτσι νομίζω. Νομίζω ότι έχουν προχωρήσει πολύ προς αυτή την κατεύθυνση που υποδηλώνει νομίζω ότι αυτό σίγουρα θα συμβεί κάποια στιγμή. Ένα από τα δυνατά σημεία του ISIS είναι η δυνατότητα του να λειτουργεί στο Ιρακ και τη Συρία..
Τ.Αλί: Την ίδια στιγμή…
Π.Κόκμπερν: Την ίδια στιγμή. Και στην πραγματικότητα η δυναμική του στη Συρία είναι μεγαλύτερη από το Ιράκ εξαιτίας του ότι μόνο το 20% των Ιρακινών είναι Σουνίτες ενώ το 60% των Σύρων είναι Σουνίτες. Έτσι, δυνητικά θα μπορούσαν να κυριαρχήσουν στη Συριακή αντιπολίτευση αν και δεν υποστηρίζουν όλοι οι Σουνίτες την αντιπολίτευση, αρκετοί υποστηρίζουν την κυβέρνηση. Αλλά μπορούν να έχουν πολύ μεγαλύτερη πρόσβαση εκεί και διαρκώς επεκτείνονται. Εννοώ ότι βρίσκονται 30 μίλια έξω από το Χαλέπι. Προκάλεσαν μερικές από τις μεγαλύτερες ήττες, στην πραγματικότητα τις μεγαλύτερες ήττες, που ο συριακός στρατός έχει υποστεί μέσα σε τρία χρόνια. Αυτές προκλήθηκαν στην επαρχία Raqqah κατά τον τελευταίο μήνα από το ISIS.
Τ.Αλί: Τώρα ας έρθουμε στον τρίτο παράγοντα σε αυτή την κατάσταση, στον οποίο γίνονται αναφορές χωρίς όμως να έχει συζητηθεί στα σοβαρά. Τα κουρδικά κόμματα στη Συρία και το Ιράκ αντιτίθενται ανοιχτά σε όλα αυτά και πολεμούν το ISIS όσο καλύτερα μπορούν. Οι Κούρδοι στη Συρία πολιορκούνται από αυτούς, οι Κούρδοι του Ιράκ είναι αποφασισμένοι να τους πολεμήσουν. Σε ποιό βαθμό αυτό είναι αποτελεσματικό και γιατί η Κουρδική Πεσμεργκά (σ.σ. ονομασία των ομάδων Κούρδων μαχητών) στο Ιρακ δεν έδειξε ικανή να τους αντιμετωπίσει πιο σκληρά στο ξεκίνημα των συγκρούσεων;
Π.Κόκμπερν: Θεωρώ πως πιθανότατα η φήμη της Πεσμεργκά στο Ιρακ ήταν σε κάθε περίπτωση υπερβολική. Δεν έχουν πολεμήσει κανένα πέρα από το δικό τους εμφύλιο πόλεμο το ’90 εδώ και πολλά χρόνια. Ήταν πάντα καλοί στις ενέδρες στα βουνά και στις δημόσιες σχέσεις αλλά κατα τ’άλλα υπήρχε πάντα μια υπερβολή σχετικά με αυτούς. Εννοώ πως, δεν φταίνε αυτοί άλλωστε πάλευαν ενάντια στον ογκώδη στρατό του Σαντάμ. Αλλά υπήρχε υπερβολή. Και επίσης έχει γίνει πετρελαιοπαραγωγό κράτος. Πολλοί Κούρδοι απλά ενδιαφέρονται να βγάλουν λεφτά και ούτω καθ’έξής. Τώρα λένε ότι δεν είχαν κατάλληλο εξοπλισμό.
Λοιπόν, ξέρεις, μπορείς να αγοράσεις όπλα. Δεν χρειάζεται να προέρχονται όλα από την Αμερική. Γιατί υπάρχουν αυτά τα μεγάλα ξενοδοχεία στο Ερμπίλ, την πρωτεύουσα τους και γιατί δεν έχουν μερικά πολυβόλα; Και έχουν επίσης 600 μίλια συνοριογραμμής να υπερασπιστούν. Και εκμεταλλεύτηκαν την πτώση της Μοσούλης για να επεκτείνουν τις περιοχές τους σε περιοχές που διεκδικούσαν Άραβες. Αυτό έκανε τους Άραβες σε αυτές τις μικτές περιοχές πολύ περισσότερο εχθρικούς απέναντι στους Κούρδους απ’ ότι πριν. Έτσι υπάρχει αποδοχή σε ότι έκανε το ISIS για να βρεί απήχηση μέσα στους Άραβες και ένα από τα πιο τοξικά αποτελέσματα αυτής της κατάστασης είναι ότι οι εκεί πληθυσμοί πλέον χωρίζονται. Αρχικά οι Γιαζιντίτες8 και οι Κούρδοι και άλλοι έφυγαν, και τώρα οι Σουνίτες φεύγουν από αυτές τις περιοχές για να αποφύγουν τις επιθέσεις εκδίκησης.
Τ.Αλί: Και οι Κούρδοι της Συρίας;
Π.Κόκμπερν: Εδώ είναι διαφορετικό γιατί αποτελούν το 10% του πληθυσμού της Συρίας. Υπάρχουν θύλακες κυρίως στα Βορειοανατολικά και το Βορρά.
Τ.Αλί: Και ο Άσαντ τους έδωσε την αυτονομία τους, είναι αλήθεια αυτό;
Π.Κόκμπερν: Όχι ακριβώς. Έκαναν μια καιροσκοπική υποχώρηση γιατί ο Άσαντ γνωρίζει ότι το ISIS επρόκειτο να τους επιτεθεί και ξέρεις, στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που τους επιτέθηκαν δεν ήταν μόνο από το ISIS αλλά από τη Jabhat al-Nusra. Όλες οι υπόλοιπες ομάδες ενώθηκαν ξαφνικά για να επιτεθούν στους Κούρδους σε αυτές τις περιοχές. Εννοώ ότι αυτό υπονομέυει την ιδέα ότι υπάρχει μια μετριοπαθής αντιπολίτευση και μία Τζιχαντική. Το ότι ο Ελέυθερος Συριακός Στρατός και όλοι αυτοί ήρθαν για να επιτεθούν στους Κούρδους. Η κυρίαρχη δύναμη των Κούρδων είναι το PKK που είναι βασικά η Κουρδική αντιπολίτευση στην Τουρκία. Αλλά αυτοί είναι πολύ πιο αποτελεσματικοί μαχητές από την αντίστοιχη Πεσμεργκά στο Ιράκ. Στην πραγματικότητα αυτοί διέσωσαν αρκετούς Γιαζιντίτες στο βουνό Sinjar στο Δυτικό Κουρδιστάν.
Τ.Αλί: Το Συρο-κουρδικό κράτος…
Π.Κόκμπερν: Οι Κούρδοι της Συρίας, ναι. Αυτό ήταν λίγο ντροπή για τους Κούρδους του Ερμπίλ.
Τ.Αλί: Ναι. Ερχόμαστε έτσι στο σημείο κλειδι τώρα. Έχεις γράψει ότι η συμφωνία Σκάικς-Πικό έχει πιθανότατα φτάσει στο τέλος της. Αυτή ήταν η συμφωνία μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο με την οποία τα Οθωμανικά εδάφη στον Αραβικό κόσμο χωρίστηκαν ανάμεσε στη Γαλλία και τη Βρετανία. Αλλά Πάτρικ, μάλλον έχεις δίκιο. Το 2006 ένιωσα ότι δεν υπάρχει μέλλον για το Ιρακ εξαιτίας του τι είχε συμβεί και πιθανότατα θα έχεις ένα Σιίτικο κράτος, ένα φιλο-Σαουδαραβικό Σουνίτικο κράτος και ένα Κουρδικό. Θεωρείς ότι αυτό θα συμβεί με κάποια τέτοια μορφή ή τρόπο τα επόμενα πέντε χρόνια;
Π.Κόκμπερν: Με κάποιο τρόπο, αλλά όχι ακριβώς. Ξέρεις δεν πιστεύω ότι οι χαρτογράφοι έχουν ήδη έτοιμα τα σύνορα των νέων κρατών. Αλλά πιστεύω ότι θα φτάσουμε σε ένα αποτέλεσμα τριών ξεχωριστών κρατών στο Ιράκ. Και αυτό το έχεις ήδη. Εννοώ, αν είσαι Σιίτης στη Βαγδάτη ή αν εγώ είμαι στη Βαγδάτη δεν μπορώ να πάω σε απόσταση μιας ώρας προς Βορρά χωρίς να μου κόψουν το κεφάλι. Όπως ένας Κούρδος στο Βορρά και παρομοίως ένας Σουνίτης που αποπειράται να περάσει από κάποιο σημείο ελέγχου στη Βαγδάτη το πιο πιθανό είναι να συλληφθεί.
Τ.Αλί: Επισκέφθεσαι χρόνια τη Βαγδάτη, Πάτρικ. Μου λές ότι υπάρχουν εθνοτικά σύνορα τώρα στη Βαγδάτη και δεν μπορείς να μετακινηθείς εντός της πόλης;
Π.Κόκμπερν: Όχι. Ανάμεσα στη Βαγδάτη και το υπόλοιπο Ιράκ δεν μπορείς. Εννοώ υπάρχουν Σουνίτικες περιοχές στη Βαγδάτη αλλά είχες ένα θρησκευτικό εμφύλιο το 2006-07 στον οποίο οι Σουνίτες βασικά έχασαν. Έτσι έχουν κάποιους μικρούς θύλακες στη Βαγδάτη. Δεν έχουν μείνει πολλές μικτές περιοχές. Οι Σιίτες κυριαρχούν στην πόλη. Τώρα αυτές οι Σιίτικες περιοχές μπορεί να εξεγερθούν αλλά είναι ευάλωτες σε αντίποινα από την Σιίτικη πλειοψηφία. Θα μπορούσε να υπάρξει μια μάχη για τη Βαγδάτη αλλά οι Σουνίτες προφανώς θα χάσουν και αυτός είναι ένας από τους λόγους που είναι τρομοκρατημένοι.
Τ.Αλί: Και υπάρχει και κουρδικός πληθυσμός στη Βαγδάτη, ας μην το ξεχνάμε…
Π.Κόκμπερν: Ναι, είναι πολλοί από αυτόυς εκεί, αλλά έχουν ενσωματωθεί στον ντόπιο πληθυσμό.
Τ.Αλί: Διαφυλετικοί γάμοι;
Π.Κόκμπερν: Διαφυλετικοί γάμοι. Δεν υπήρχαν ποτέ κάποιου είδους σκληροπυρηνικές Κουρδικές περιοχές ή θύλακες στη Βαγδάτη με δικές τους πολιτοφυλακές, το οποίο ισχύει στην περίπτωση των Σιιτών και των Σουνιτών.
Τ.Αλί: Ας πάμε λίγο στη Συρία. Τι εντύπωση έχεις για τη σημερινή κατάσταση εκεί με την εμφάνιση του ISIS, όχι μόνο με την εμφάνιση του αλλά και τις επιτυχίες του, με τους Αμερικάνους στο ΝΑΤΟ τώρα να προσπαθούν να συνωμοτήσουν ή αν όχι να συνωμοτούν, ανοιχτά να συζητούν πως θα κατστρέψουν την οργάνωση. Σίγουρα αυτό αμέσως ισχυροποιεί το καθεστώς Άσαντ, ανεξάρτητα του τι έχει σκοπό να κάνει.
Π.Κόκμπερν: Ναι, εκτιμώ ότι αυτό είναι απλύτως αληθές. Και αυτό τους έχει προκαλέσει τέτοια σύγχυση. Εννοώ ότι το ISIS ελέγχει το 35-40% της Συρίας. Στην Ανατολική Συρία ελέγχουν τις πετρελαιοπηγές. Eίναι πολύ κοντά στο Χαλέπι, τη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας. Θα μπορούσαν να ελέγξουν τις περιοχές των επαναστατών και έπειτα θα μπορούσαν να ελέγξουν ολόκληρη την πόλη. Αυτό θα είχε μεγαλύτερη σημασία από την κατάληψη της Μοσούλης στο Ιράκ. Οι οργανώσεις των Τζιχαντιστών, ειδικά η Jabhat al-Nusra αλλά επίσης και το ISIS βρίσκονται κοντά στη Xάμα, την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας. Οπότε η θέση τους είναι ισχυρή. Δεν θα πάρει πολύ στο ISIS να φτάσει στη Μεσόγειο, εκεί που βρίσκονταν πριν κάνουν έναν τακτικό ελιγμό νωρίτερα αυτή τη χρονιά.
Είναι λοιπόν εκπληκτικό ότι έχεις την Αμερική και τους υπόλοιπους Δυτικούς και δυνάμεις που λένε ότι θα επέμβουμε ενάντια στο ISIS αλλά δεν το κάνουμε για να βοηθήσουμε τον Άσαντ. Μα ο Άσαντ είναι ο βασικός εχθρός του ISIS και αν προσπαθούσαν να αποδυναμώσουν τον Άσαντ, τότε θα βοηθούσαν το ISIS. Αυτό είναι το αποτέλεσμα, θεωρώ, των καταστροφικών πολιτικών των δύο τελευταίων χρόνων. Ήταν προφανές από το τέλος του 2012 ότι ο Άσαντ δεν πρόκειται να φύγει. Πριν από αυτό υπήρχε μια αλαζονεία το 2011 και 2012 στις Δυτικές πρωτεύουσες και αλλού ότι ο Άσαντ θα έεπφτε σαν τον Καντάφι.
Αλλά ο Άσαντ εμφανώς δεν επρόκειτο να φύγει, επειδή υπάρχουν 14 πρωτεύουσες επαρχιών και ελέγχει τις 13. Αν λες αυτό, στην ουσία λες ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί γιατί αυτός δεν έχει σκοπό να φύγει. Και σκέφτηκα για μια στιγμή ότι αυτοί – η Ουάσιγκτον και οι άλλοι, και οι Σαουδάραβες – δεν ήταν και πολύ δυσαρεστημένοι με αυτό. Ήταν κάτι με το οποίο μπορούσαν να ζήσουν γιατί αυτός ήταν εκεί αλλά ήταν αδύναμος και επρόκειτο να μείνει εκεί. Και έπειτα οι Τζιχαντιστές ήταν εκεί αλλά ήταν μπλεγμένοι στο δικό τους εμφύλιο. Αλλά ο κακός υπολογισμός ήταν ότι στην πλευρά των Τζιχαντιστών κάποιος θα επικρατούσε, και αυτός ήταν το ISIS. Δευτερευόντως, αυτό δεν επρόκειτο να μείνει στο επίπεδο Σύρος εναντίον Σύρου, Ιρακινός εναντίον Ιρακινού ή ακόμα και Μουσουλμάνος εναντίον Μουσουλμάνου, και έπειτα από όλα αυτά το χαλιφάτο αξιώνει την υποταγή όλων των Μουσουλμάνων και την υποταγή όλου του κόσμου. Έτσι οι φιλοδοξίες του...
Τ.Αλί: Είναι παγκόσμιες…
Π.Κόκμπερν: Είναι παγκόσμιες.
Τ.Αλί: Kαι το ενημερωτικό του φυλλάδιο το οποίο μοιάζει με αυτό του ΝΑΤΟ, αν δεις και τα δύο έντυπα μαζί, είναι εμφανές ότι το ISIS έχει αντιγράψει το μοντέλο του ΝΑΤΟ. Έχουν φωτογραφίες σαν αυτή σε ένα από τα φυλλάδια τους λέγοντας ότι αυτό κάνουμε, έτσι σκοτώσαμε τόσους ανθρώπους εδώ κι εκεί. Δεν υπάρχει καμία ντροπή για το τι κάνουν. Έτσι κατά ένα παράξενο τρόπο παρά την ιδεολογία τους που είναι ο Ουαχαμπισμός και ένα είδος αναγέννησης του Μουσουλμανισμού είναι σχετικά σύγχρονοι σε ορισμένα σημεία, δεν είναι;
Π.Κόκμπερν: Ναι, δηλαδή είναι σε εντυπωσιακό βαθμό. Ξέρεις στην αρχή των αραβικών εξεγέρσεων το 2011, το blogging, το Twitter, το YouTube θεωρούνταν προοδευτικά μέσα που θα διαβρώσουν την ισχύ των αστυνομικών κρατών και του αυταρχισμού και ούτω καθ’εξής. Αλλά στην πραγματικότητα αυτοί που έκαναν την πιο εκτεεταμένη χρήση ήταν οι τζιχαντιστές και ειδικά το ISIS για να διακινήσουν τις ιδέες τους, να σπείρουν τον τρόμο πολύ αποτελεσματικά. Η οικογένεια ενός Ιρακινού στρατιώτη στη Βαγδάτη ξέρεις, η γυναίκα του, η μητέρα του, έβλεπαν αυτά τα πράγματα και έλεγαν : «Μην πας πίσω στο στρατό, θα σκοτωθείς». Ήταν πολύ αποτελεσματικό λοιπόν.
Τ.Αλί: Πάτρικ, τι πρόκειται να κάνουν οι ΗΠΑ τώρα, τι επιλογές έχουν; Εννοώ, θεωρείς ότι μπορεί να έχει οποιαδήποτε επιτυχία το σχέδιο να εξαφανίσουν το ISIS, το οποίο μοιάζει να είναι το πλάνο τους. Εννοώ, πως διάολο θα τα καταφέρουν χωρίς χερσαίες δυνάμεις και με όλες τις διαθέσιμες αναφορές που έρχονται από το Πεντάγωνο να αναφέρουν ότι αντιτίθεται στην αποστολή χερσαίων δυνάμεων. Εννοώ, μήπως πρόκειται να βρουν κάποιες αραβικές χώρες να λειτουργήσουν βοηθητικά;
Π.Κόκμπερν: Λοιπόν ναι ίσως, βοηθητικές δυνάμεις. Δε νομίζω ότι θα στείλουν στρατό ξηράς. Εννοώ, δες τι συνέβη. Ο Ιρακινός στρατός τράπηκε σε φυγή, ο Συριακός πολέμησε αλλά έχασε. Έχασε μια σημαντική αεροπορική βάση στην επαρχία της Raqqah λίγες εβδομάδες πριν αν και πολέμησαν σκληρά. Γι’αυτό θεωρώ ότι θα είναι αρκετά ταραγμένοι για να πολεμήσουν το ISIS. Οι ΗΠΑ ψάχνουν λέει ο Ομπαμα για εταίρους στην περιοχή. Είναι λίγο θολό το τι σημαίνει αυτό. Εταίροι στην περιοχή της Βαγδάτης είναι τα κόμματα που έχουν κατά ένα τρόπο συνασπιστεί γιατί είναι όλοι τρομοκρατημένοι με το ISIS αλλά αν δεις καλύτερα οι Κούρδοι δεν έχουν συμφωνήσει σε τίποτα.
καλησπέρα να δεις με ελληνικούς υπότιτλους στο γιουτιουμπι την συνέντευξη του ταρικ για αυτούς
ΑπάντησηΔιαγραφή